Xuất khẩu nông sản đầu năm 2025 khó khăn do gặp bất lợi kép

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến vừa có buổi trao đổi với báo chí về tình hình phát triển của ngành trong tháng 01/2025 cũng như giải đáp một số vấn đề liên quan.

Trước hết, Thứ trưởng khẳng định, mặc dù nhu cầu tiêu dùng tăng cao dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ từ 10-15%, nhưng có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chủ động, từ sớm nên nguồn cung lương thực, thực phẩm vẫn dồi dào, giá cả ổn định, chất lượng tăng cao.

Trong tháng 01 vừa qua, hoạt động sản xuất nông lâm thủy sản tháng 01 năm 2025 đạt được những kết quả tích cực. Tuy nhiên, về giá trị xuất khẩu nông lâm thuỷ sản tháng 01 năm 2025 ước đạt 5,08 tỷ USD, giảm 4,9% so với cùng kỳ năm 2024.

Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, mục tiêu kim ngạch xuất khẩu 64 – 65 tỷ USD trong năm nay sẽ phải đối mặt với những khó khăn, thách thức ngay từ tháng đầu năm.

Giải đáp về nguyên nhân giảm giá trị xuất khẩu trong tháng đầu năm, Thứ trưởng nói có 2 vấn đề, thứ nhất là sức mua giảm, thứ hai là giá giảm cho dù sản lượng có tăng.

“Tuy mới chỉ một tháng, nhưng chúng ta cần đến hệ thống giải pháp để duy trì đà tăng trưởng, đồng thời về đích được mục tiêu của năm 2025”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định.

Một số giải pháp được ông đưa ra là tập trung vào một số thị trường tiềm năng như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu, Philippines… cũng như mở ra một số thị trường mới, ví dụ như các nước tiêu dùng Halal: “Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã triệu tập một số doanh nghiệp tiềm năng để họp bàn, thúc đẩy các giải pháp để bước vào những thị trường mới”.

Trước nguy cơ xảy ra đối đầu thương mại của các quốc gia trên thế giới, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định, nông sản Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ vẫn được duy trì ổn định, trong đó có một số sản phẩm tiêu biểu như cá tra, tôm.

Vì vậy, ngành nông nghiệp sẽ tiếp tục có những hội nghị để thảo luận, đưa ra các giải pháp để thúc đẩy sản lượng, chất lượng và giá trị xuất khẩu tốt hơn trong năm 2025.

Song song đó, tiếp tục nắm bắt thông tin, xu thế, nhu cầu của các thị trường tiềm năng để làm cơ sở phân tích, thúc đẩy thương mại và tổ chức sản xuất phù hợp với nhu cầu thị trường.

Bên cạnh duy trì, mở rộng thị trường, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng nhấn mạnh vai trò của việc tổ chức sản xuất tốt, đảm bảo truy xuất nguồn gốc, chuyển đổi số, theo hướng kinh tế xanh, giảm phát thải.

Liên quan đến vấn đề sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc có vàng O, lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, bên cạnh những thông tin tích cực của sản phẩm này, đâu đó vẫn còn những nhà vườn tổ chức sản xuất còn chuệch choạc.

Tuy nhiên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã sớm chỉ đạo Cục Bảo vệ Thực vật cùng với các địa phương tổ chức rà soát, chấn chỉnh một cách nghiêm túc để duy trì vùng trồng có quy mô lớn, tỷ suất hàng hóa cao và chất lượng đảm bảo.

Ngoài ra, để chuẩn bị cho đợt kiểm tra sắp tới của Ủy ban châu Âu (EC) với vấn đề IUU, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nói Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tổ chức 4 hội nghị ở cả 3 miền và toàn quốc trước khi EC sang Việt Nam.

Với những động thái liên tục như vậy, Thứ trưởng tin tưởng Việt Nam sẽ đảm bảo được các yêu cầu của EC và cho thấy sự quyết tâm, quyết liệt của chúng ta trong nỗ lực gỡ “thẻ vàng IUU”.

Xét theo vùng lãnh thổ, châu Á là thị trường xuất khẩu lớn nhất của các mặt hàng NLTS của Việt Nam với thị phần chiếm 47,9%. 2 thị trường lớn tiếp theo là châu Mỹ và châu Âu với thị phần lần lượt là 23,8% và 11,4%.

Thị phần của 2 khu vực châu Phi và châu Đại Dương nhỏ, chiếm lần lượt 1,8% và 1,5%. So với năm 2023, giá trị xuất khẩu NLTS của Việt Nam năm 2024 sang khu vực châu Á tăng 15,8%; châu Mỹ tăng 23,8%; châu Âu tăng 28,3%; châu Phi tăng 6,5%; và châu Đại Dương tăng 13,5%.

Tháng 1/2025, giá trị xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam sang các khu vực châu Mỹ, châu Á, và châu Âu giảm. Trong đó, giá trị xuất khẩu sang khu vực châu Mỹ đạt 1,21 tỷ USD, giảm 3,5% so với cùng kỳ năm 2024; châu Á đạt 2,43 tỷ USD, giảm 1,8%; và châu Âu đạt 577 triệu USD, giảm 16,2%. Trong khi đó, xuất khẩu sang khu vực châu Phi tăng 31,3%, và châu Đại Dương tăng 0,2%.