KHẨN: Siêu bão Yagi-bão số 3 là cơn bão có cường độ mạnh nhất 30 năm trở lại đây hoạt động trên Biển Đông

Trả lời Báo điện tử Dân Việt, ông Mai Văn Khiêm – Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia đánh giá, siêu bão Yagi (bão số 3) là cơn bão có cường độ mạnh nhất 30 năm trở lại đây hoạt động ở Biển Đông.

Siêu bão Yagi (bão số 3) dự báo sẽ đổ bộ vào đất liền sáng ngày 7/9, trong đó các tỉnh chịu tác động trực tiếp là Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định. Vậy đến thời điểm này, ông đánh giá thế nào về bão Yagi? Những kỷ lục mà siêu bão Yagi tạo ra đến nay là gì?

Hiện tại cơn bão số 3 Yagi vẫn đang ở cấp siêu bão (cấp 16, giật trên cấp 17); Vị trí lúc 10h trưa nay vào khoảng 19,3 độ Vĩ Bắc; 112,0 độ Kinh Đông, cách đảo Hải Nam (Trung Quốc) khoảng 130km về phía Đông Đông Nam; cách Quảng Ninh khoảng 570km về phía Đông Đông Nam, di chuyển theo hướng Tây, tốc độ 15-20km/h.

Các siêu bão trước đây chủ yếu hình thành ở vùng biển Tây Bắc Thái Binh Dương, sau đó đi vào Biển Đông và thường giảm cường độ, hiếm khi có bão hình thành siêu bão ngay trên Biển Đông.

Theo thống kê thì chưa có cơn bão nào đi vào Biển Đông có cường độ mạnh lên thành cấp siêu bão (cấp 16), chỉ có 2 cơn đi từ Tây Bắc Thái Bình Dương vào khu vực Biển Đông đạt cấp siêu bão nhưng không ảnh hưởng đến đất liền nước ta, cụ thể:

Cơn bão RAI (cơn bão số 9) tháng 12 năm 2021 đạt cấp 16 trên khu vực Biển Đông hướng vào miền Trung và đi vòng lên. Sau đó, bão tan dần trên Bắc Biển Đông và không ảnh hưởng đến nước ta. Theo thông tin của JMA, bão xảy ra 2 Obs đạt 105 knots (54m/s-Cấp 16) vào 18UTC ngày 18/12 và 00UTC ngày 19/12/2021.

Cơn bão SAOLA (cơn bão số 3) cuối tháng 8 đầu tháng tháng 9/2023 đạt cấp 16 trên khu vực Biển Đông đi vào Nam Trung Quốc, sau đó tan dần và không ảnh hưởng đến nước ta. Bão số 3 xảy ra 4 Obs đạt 105 knots (54m/s-Cấp 16) từ 12UTC ngày 30/8 đến 06UTC ngày 31/8/2023.

Bão số 3 cũng có quá trình mạnh lên rất nhanh, từ thời điểm vào Biển Đông (ngày 2/9) cấp 8, đến hơn 2 ngày sau bão đã mạnh thêm tới 8 cấp, đạt cấp siêu bão vào ngày 5/9. Điều này cũng tương đối hiếm gặp đối với bão trên Biển Đông

Thời gian duy trì cường độ cấp 16 hơn 1 ngày cũng là khá dài đối với một cơn bão trên Biển Đông.

Điều lo ngại nhất từ siêu bão Yagi (cơn bão số 3) là gì thưa ông?

– Theo dự báo hiện tại từ siêu bão Yagi, có các tác động chính chúng ta cần lưu ý:

Thứ nhất là về gió mạnh: Bão số Yagi có thể gây ra gió mạnh cấp 16, giật cấp 17 trên khu vực Bắc Biển Đông; cấp 13-14, giật cấp 17 ở Bắc Vịnh Bắc Bộ; cấp 11-12, giật cấp 14 ở vùng biển ven bờ Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình.

Thứ hai là về sóng lớn, nước dâng do bão: Trên Biển Đông sóng biển có thể cao từ 10-12m, vùng ven biển ven bờ Quảng Ninh – Thành Hóa từ 2-5m.

Thứ ba là về mưa lớn: Bão số Yagi có thể gây ta một đợt mưa lớn ở các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, trong đó trọng tâm là khu vực Bắc Bộ và Thành Hóa với lượng mưa phổ biển từ 100-350mm, có nơi trên 500mm

Từ những dự báo về “sức mạnh khủng khiếp” của siêu bão Yagi, ông có thể so sánh cơn bão này với những cơn mạnh trong quá khứ?

– Trong quá khứ có rất nhiều cơn bão mạnh hoạt động trên Biển Đông, có thể liệt kê như cơn cơn bão (ELLEN), đổ bộ Trung Quốc mạnh cấp 15; cơn bão (DOT) năm 1985; cơn bão BETTY năm 1985, cơn bão ANGELA năm 1995, cơn bão MEGI năm 2010; cơn bão USAGI năm 2013, cơn bão HAIYAN là cơn bão siêu mạnh, cường độ mạnh nhất lên tới cấp 17, tuy nhiên cường độ mạnh nhất ở khu vực phía Đông của Philippin, còn khi vào Biển Đông, bão HAIYAN cường độ giảm còn cấp 14, cấp 15; gần đây vào năm 2018 cơn bão MANGKHUT cấp 15, đổ bộ Trung Quốc. Như vậy có thể thấy đây là siêu bão có cường độ mạnh nhất trong khoảng 30 năm gần đây hoạt động trên Biển Đông.

So sánh siêu bão Yagi với cơn bão Rammasun (cơn bão số 2 năm 2014) hình thành trên biển Tây Bắc Thái Bình Dương và di chuyển vào Biển Đông, cường độ bão lúc mạnh nhất đạt cấp 15, giật trên cấp 17. Số liệu quan trắc cho thấy, bão số 2 đã gây ra gió mạnh cấp 8-9, giật cấp 10 ở tỉnh Quảng Ninh; ở tỉnh Lạng Sơn và Bắc Giang có gió mạnh cấp 6-7, giật cấp 8; ở các tỉnh Hải Phòng, Bắc Ninh và Hải Dương có gió giật mạnh cấp 6-7. Trị số khí áp thấp nhất trong thời gian hoạt động của bão số 2 quan trắc được tại Móng Cái (Quảng Ninh) là 978,1mb, vào lúc 6h57′ ngày 19/7/2014.

Dự báo siêu bão Yagi sẽ đổ bộ vào đất liền sáng ngày 7/9, tâm bão đi vào Hải Phòng, Quảng Ninh. Ông có sự báo gì về mức độ ảnh hưởng trên đất liền của siêu bão Yagi?

– Về gió mạnh: Từ đêm 6/9 và gần sáng ngày 7/9, vùng ven biển từ Quảng Ninh đến Thanh Hoá có gió mạnh dần lên cấp 6-7, sau tăng lên cấp 8-9, vùng gần tâm bão cấp 10-12, giật cấp 14; nơi đón gió mạnh đầu tiên trên đất liền nhiều khả năng là khu vực Móng Cái (Quảng Ninh), từ khoảng 1-4 giờ sáng ngày 07/9. Thời điểm gió mạnh nhất trong khoảng từ trưa đến tối ngày 07/9.

Khu vực sâu trong đất liền phía Đông Bắc Bộ, bao gồm các tỉnh như Lạng Sơn, Bắc Giang, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Ninh Bình và Thanh Hóa có gió mạnh muộn hơn và yếu hơn, phổ biến sẽ có gió cấp 6-8, giật cấp 9-11 từ trưa ngày 7/9.

Trên biển và vùng ven biển, sóng do bão rất lớn nên sẽ phá tác động mạnh tới khu vực neo đậu tàu/thuyền, khu nuôi trồng thuỷ sản, sạt lở đê biển. Ngoài ra, mặc dù thời điểm bão vào bờ có thuỷ triều thấp, tuy nhiên do nước dâng và sóng trong bão thấp nên khả năng nhiều khu vực trũng, thấp ven biển vẫn bị ngập.

Về mưa lớn: Từ đêm 6/9 đến sáng 9/9, ở khu vực Bắc Bộ và Thanh Hoá có khả năng xuất hiện một đợt mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to và dông với tổng lượng mưa phổ biến từ 100-350mm, có nơi trên 500mm; vùng mưa to sẽ dịch dần từ Đông sang Tây theo quỹ đạo của bão số 3; trong đó vùng mưa to nhất tập trung ở phía Đông Bắc Bộ và xảy ra trong ngày và đêm 7/9; phía Tây Bắc Bộ có lượng mưa nhỏ hơn và tập trung mưa từ tối ngày 7/9 đến đêm 8/9.

Với diễn biến như vậy thì vùng biển ven bờ và đất liền Quảng Ninh, Hải Phòng sẽ có cấp độ rủi ro thiên tai cấp 4; khu vực vịnh Bắc Bộ, vùng biển ven bờ và đất liền các tỉnh, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình và Thanh Hoá cấp độ rủi ro thiên tai cấp 3.

Siêu bão Yagi được dự báo có phạm vi, mức độ ảnh hưởng trong bán kính 250 km. Ngay lúc này người dân cần làm gì phòng, chống và giảm thiểu thiệt hại đối đa khi bão đổ bộ vào đất liền thưa ông?

– Lúc nay khi bão chưa vào mọi người cần thực hiện nghiêm hướng dẫn của chính quyền địa phương, chằng chống nhà cửa, nhà xưởng, thiết bị, cây xanh, neo đậu tàu thuyền vào nơi an toàn; sơ tán người dân khỏi các nhà canh, nuôi trông thủy hải sản.

Lưu ý trước khi bão đến sẽ vẫn có mối nguy hiểm do mưa dông trước bão, trong cơn dông có thể gây gió giật mạnh như gió trong bão mạnh.

Người dân ở các tỉnh ven biển Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình những nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp của hoàn lưu bão số 3, bởi vậy người dân cần tuyệt đối không ra ngoài lúc mưa to gió lớn, khi hoàn lưu bão ảnh hưởng trực tiếp. Dự báo từ đêm nay ở các huyện đảo, sau đó là khu vực đất ven biển Quang Ninh -Thanh Hóa (dự báo trong khoảng từ sáng đến chiều tối mai) sẽ có mưa rất lớn.

Đối với các tỉnh thành phố vùng núi, trung du Bắc Bộ, khu vực Thanh Hóa là những nơi đối mặt với nguy cơ ngập lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, đặc biệt là nhà ở, các công trình (nhà tạm, nhà cạnh các khai trường, hạ lưu hồ chứa…) và tổ chức di dời ngay người dân và tài sản khi thấy không đảm bảo an toàn; kiên quyết di dời người dân đến nơi đảm bảo an toàn. Sau khi bão qua, nguy cơ lũ quét, sạt lở đất vẫn còn hiện hữu những ngày sau đó nên cần hết sức đề phòng.

Minh Ngọc