HTX là đòn bẩy thúc đẩy giảm nghèo bền vững tại Gia Lai

Dưới sự hỗ trợ sát sao từ Liên minh HTX Việt Nam (VCA) và Liên minh HTX tỉnh Gia Lai, các HTX không chỉ đổi mới về mô hình sản xuất mà còn đột phá trong tư duy quản trị.

Chuẩn hóa tư duy chiến lược

Thông qua hàng loạt chương trình đào tạo chuyên sâu và kết nối thị trường, khu vực kinh tế tập thể tại Gia Lai đang từng bước khẳng định vai trò là nhân tố quan trọng trong chuỗi giá trị nông nghiệp và phát triển kinh tế địa phương. Sự đồng hành này không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế tức thời mà còn xây dựng nền tảng vững chắc cho sinh kế lâu dài, là chìa khóa để người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, thoát nghèo một cách bền vững và tự chủ.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng, yêu cầu đặt ra đối với các HTX là phải không ngừng đổi mới, nâng cao năng lực quản trị, đặc biệt là tư duy chiến lược và khả năng lãnh đạo thích ứng. Đây là thách thức lớn đối với nhiều HTX ở Gia Lai, nơi các cán bộ quản lý thường xuất thân từ nông dân hoặc người dân địa phương, thiếu kiến thức bài bản về kinh doanh và tài chính. Nhận thấy rõ điều này, Liên minh HTX tỉnh Gia Lai đã chủ động phối hợp với các đơn vị đào tạo uy tín để trang bị kiến thức cốt lõi cho đội ngũ cán bộ quản lý, tạo ra một cuộc “cách mạng” trong quản trị HTX.

Cụ thể, từ đầu năm đến nay, Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp cùng Trường Trung cấp Kinh tế kỹ thuật và Đào tạo cán bộ HTX miền Trung-Tây Nguyên tổ chức tập huấn chuyên sâu về “Quản trị chiến lược và nâng cao năng lực lãnh đạo HTX” cho lãnh đạo các HTX trên toàn tỉnh.

Lớp đào tạo, tập huấn thu hút nhiều HTX tham gia.

Tại lớp tập huấn, các học viên được tiếp cận các chuyên đề quan trọng, mang tính ứng dụng cao như: Vai trò của quản trị chiến lược HTX; các công cụ phân tích chiến lược (như SWOT, PESTEL) để nhận diện cơ hội và rủi ro thị trường; tăng cường kỹ năng lãnh đạo và quản lý hiệu quả; thực hành các bước xây dựng chiến lược kinh doanh sát với nhu cầu và tình hình hoạt động thực tế. Việc trang bị kiến thức bài bản này giúp đội ngũ lãnh đạo chuyển từ tư duy sản xuất tự phát sang kinh doanh có mục tiêu, từ đó tối ưu hóa nguồn lực và tăng cường khả năng cạnh tranh.

Bên cạnh đào tạo lý thuyết, những năm qua, Liên minh HTX tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động thông qua việc tổ chức học tập mô hình thực tiễn. Gần đây, Liên minh HTX tỉnh đã tổ chức chuyến tham quan, học tập kinh nghiệm tại các HTX hoạt động hiệu quả trên cùng địa bàn tỉnh cho đội ngũ quản lý của hơn 20 HTX.

Theo đó, đội ngũ quản lý các HTX đã tham quan thực tế quy trình sản xuất và tìm hiểu cơ cấu tổ chức tại các đơn vị thành công như HTX Mật ong Phương Di Bee, HTX Xây dựng-Thương mại và Dịch vụ Phượng Hoàng, hay HTX nông nghiệp Chư A Thai… Đây là kênh học tập hiệu quả nhất, giúp các cán bộ HTX không chỉ học được quy trình kỹ thuật mà còn được chia sẻ kinh nghiệm thực tế về quản trị nhân sự, tài chính, xây dựng thương hiệu và tìm kiếm thị trường đầu ra.

Tháo gỡ những nút thắt

Mặc dù có những bước tiến, hoạt động của các HTX ở Gia Lai vẫn còn tồn tại một số hạn chế, đặc biệt là trong công tác quản lý tài chính-kế toán, một nút thắt quan trọng cản trở khả năng tiếp cận vốn và phát triển quy mô. Qua nắm bắt hoạt động, Liên minh HTX tỉnh Gia Lai nhận thấy nhiều cán bộ HTX chưa được đào tạo bài bản, việc lập sổ sách, báo cáo tài chính còn chậm hoặc chưa đúng quy định, ảnh hưởng đến tính minh bạch và khả năng mở rộng hợp tác.

Để tháo gỡ nút thắt này, Liên minh HTX tỉnh đã không ngừng tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên sâu về nghiệp vụ tài chính-kế toán, cập nhật các quy định mới nhất về Luật HTX và các văn bản pháp luật liên quan để đội ngũ quản lý HTX nắm bắt và thực hiện đúng quy định pháp luật.

Chị Seo, thành viên Hội đồng quản trị HTX Nông nghiệp và Dệt thổ cẩm Glar, đánh giá cao tính hiệu quả của các lớp tập huấn: “Trước đây, HTX gặp khó khăn trong việc lập báo cáo tài chính do chưa nắm vững và chưa cập nhật kịp thời các văn bản mới. Tham gia các lớp tập huấn giúp tôi hiểu và thực hiện đúng các quy định, từ đó có thể tự làm báo cáo tài chính, nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX”. Sự thay đổi này là cơ sở để các HTX minh bạch hóa hoạt động, dễ dàng tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi từ Quỹ Hỗ trợ Phát triển HTX hoặc các tổ chức tín dụng.

Hiệu quả sản xuất của HTX mật ong Phương Di một phần nhờ vào việc tham gia các lớp đào tạo, tập huấn.

Hiện tại, Gia Lai có 488 HTX với hơn 19.000 thành viên, giải quyết việc làm cho gần 2.000 lao động tại địa phương. Trong đó có 389 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp; 13 HTX hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp; và các lĩnh vực giao thông vận tải, xây dựng, thương mại khác. Sự đa dạng về mô hình sản xuất kinh doanh này đòi hỏi phải có sự quản trị chuyên nghiệp. Những năm qua, hoạt động của các HTX luôn được các cấp chính quyền quan tâm, hỗ trợ bằng các chính sách về đất đai, vay vốn tín dụng, liên kết chuỗi giá trị, chế biến và bao tiêu sản phẩm. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất hiện nay vẫn là phải nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo cũng như lao động chuyên môn.

Từ làng nghề đến chuỗi giá trị

Sự chuyển giao kiến thức quản trị, chuyên môn… đã nhanh chóng được cụ thể hóa thành những thành công đáng khích lệ tại Gia Lai, tạo ra những mô hình HTX trở thành “điểm sáng” về giảm nghèo bền vững và phát triển chuỗi giá trị. Các HTX đóng vai trò then chốt trong công cuộc giảm nghèo bền vững, giúp người dân vùng sâu, vùng xa chuyển từ sản xuất tự phát sang sản xuất có định hướng, tạo ra chuỗi giá trị và đầu ra ổn định.

Điển hình là HTX Nông nghiệp Chư A Thai. Đại diện HTX cho biết, từ năm 2019, HTX được địa phương chọn làm điểm trong hoạt động phát triển HTX của tỉnh. Đến nay, HTX này đã có 13 sản phẩm gạo đạt chuẩn OCOP từ 3-4 sao, giúp nâng cao giá trị hạt lúa, tăng thu nhập đáng kể cho hàng trăm thành viên và hộ liên kết. Bằng cách cung cấp kỹ thuật canh tác lúa chất lượng cao, vật tư nông nghiệp và cam kết bao tiêu sản phẩm với giá ổn định, HTX đã giúp nông dân dân tộc thiểu số thoát khỏi cảnh bấp bênh về đầu ra cho sản phẩm, đảm bảo an sinh xã hội. Đặc biệt, kinh nghiệm về việc tranh thủ các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các dự án để HTX đề xuất tham gia, cùng các quy trình lập dự án và phân cấp sản xuất kinh doanh đã được HTX Chư A Thai chia sẻ rộng rãi cho các HTX khác.

Một ví dụ khác về việc kiểm soát chất lượng và mở rộng thị trường là HTX Mật ong Phương Di Bee. Bà Trần Thị Hoàng Anh, Giám đốc HTX, chia sẻ rằng hiện tại, HTX liên kết với nhiều đơn vị trong và ngoài tỉnh để cung cấp các sản phẩm vì nhu cầu sử dụng mật ong trong nước và xuất khẩu rất lớn. Trong quá trình hoạt động, HTX luôn hướng dẫn các thành viên về quy trình nuôi ong, quy trình chăm sóc đàn ong để đảm bảo mật không nhiễm kháng sinh, không nhiễm các chất bảo vệ thực vật – yếu tố tối quan trọng để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu và tiêu dùng hiện đại. Sự cam kết về chất lượng và truy xuất nguồn gốc đã giúp HTX này xây dựng được thương hiệu vững chắc, tạo ra đầu ra bền vững cho thành viên, từ đó đóng góp tích cực vào công cuộc giảm nghèo.

Không chỉ nông nghiệp, kinh tế làng nghề cũng được HTX bảo tồn và phát triển. Chị Seo, thành viên Hội đồng quản trị HTX Nông nghiệp và Dệt thổ cẩm Glar (xã Đak Đoa) cho biết, HTX đã dần tổ chức lại hoạt động sản xuất thổ cẩm truyền thống theo hướng chuyên nghiệp hơn, tạo thêm thu nhập ổn định cho phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương.

Nhìn rộng ra, mô hình HTX gắn với ngành nghề truyền thống và du lịch nông thôn tại Gia Lai cũng phát huy hiệu quả tương tự. Nhiều HTX sản xuất hàng thủ công, chế biến thủy hải sản hoặc trồng cây ăn quả đã tổ chức lại sản xuất, áp dụng công nghệ, cải thiện chất lượng sản phẩm và tiếp cận thị trường rộng lớn hơn. Sự hỗ trợ từ HTX giúp các hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận vốn, kỹ thuật, và quan trọng nhất là giải quyết được vấn đề đầu ra ổn định, từ đó tăng thu nhập, cải thiện sinh kế và giảm tỷ lệ hộ nghèo một cách rõ rệt, chứng minh HTX là đòn bẩy kinh tế tập thể hiệu quả nhất.

Đại diện Liên minh HTX tỉnh cho biết các hoạt động hỗ trợ HTX thời gian qua đã tạo môi trường thuận lợi, mở ra nhiều cơ hội phát triển cho khu vực kinh tế tập thể. Trong thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường tổ chức các lớp đào tạo chuyên sâu, đồng thời mở rộng thêm các nội dung then chốt của kỷ nguyên số như: marketing online, quản trị kinh doanh, chuyển đổi số… để từng bước hiện đại hóa hoạt động của HTX trên địa bàn tỉnh.

Đây là tầm nhìn chiến lược nhằm giúp HTX không chỉ hoạt động hiệu quả trong phạm vi địa phương mà còn vươn ra thị trường rộng lớn, khai thác tối đa tiềm năng thương mại điện tử, từ đó đảm bảo công cuộc giảm nghèo được duy trì bền vững và lâu dài. Việc tổ chức các chuyến tham quan, học hỏi kinh nghiệm và mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng cập nhật kiến thức, nâng cao năng lực quản lý tài chính cho cán bộ quản lý HTX là yếu tố trọng tâm giúp HTX hoạt động hiệu quả và đóng góp thiết thực vào các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Nguồn tin: vnbusiness.vn (Nguyễn Nhung st)