Hiệu quả của Chương trình OCOP tại Nghệ An

Sau hơn 06 năm triển khại, Chương trình OCOP đã lan toả mạnh mẽ, rộng khắp ở tất cả các tỉnh, thành phố, huy động sự vào cuộc của các cấp, các ngành từ trung ương đến cơ sở, trở thành một giải pháp ưu tiên trong phát triển kinh tế nông thôn, gắn với xây dựng nông thôn mới ở hầu khắp các địa phương; đã tác động tích cực, mạnh mẽ đến sự phát triển sản xuất ở khu vực nông thôn, góp phần chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ sang sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, xây dựng vùng nguyên liệu địa phương ổn định, tạo thêm việc làm, thúc đẩy hướng đi về phát triển kinh tế, đặc biệt là sinh kế ở những vùng đặc biệt khó khăn. Tính đến 4/2025, cả nước đã có 16.286 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 73,8% sản phẩm 3 sao, 25,8% sản phẩm 4 sao, 79 sản phẩm 5 sao, còn lại là tiềm năng 5 sao, với 8.785 chủ thể OCOP, trong đó có 32,6% là HTX, 24,8% là doanh nghiệp, 34,4% là cơ sở sản xuất hộ kinh doanh, còn lại là tổ hợp tác. Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) là một trong những giải pháp trọng tâm nhằm phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống người dân và thúc đẩy xây dựng nông thôn mới bền vững.

Kết quả nổi bật từ Chương trình OCOP

Chương trình OCOP đã nhanh chóng trở thành động lực quan trọng giúp khai thác tiềm năng, lợi thế của từng địa phương. Tại Nghệ An với nhiều vùng sinh thái đa dạng, OCOP được coi là cơ hội để đưa sản phẩm đặc trưng vươn xa, nâng cao giá trị gia tăng và tạo bản sắc cho từng vùng, miền. Chương trình OCOP đã trở thành một phong trào sâu rộng và có sức lan tỏa mạnh mẽ trên toàn tỉnh Nghệ An, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn theo hướng nội sinh và gia tăng giá trị. Hiện toàn tỉnh Nghệ An có 700 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 03 sản phẩm đạt hạng 5 sao, 44 sản phẩm đạt hạng 4 sao, 653 sản phẩm đạt hạng 3 sao. Nghệ An là tỉnh đứng tốp đầu cả nước về số lượng sản phẩm đạt hạng sao được công nhận. Hiện có 433 chủ thể tham gia chương trình, gồm cả doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ sản xuất kinh doanh. Trong đó, chủ thể là các hợp tác xã, tổ hợp tác là 187 (chiếm khoảng 43,2%, cho thấy vai trò ngày càng rõ nét của kinh tế tập thể trong chương trình này. Một điểm đáng chú ý, các sản phẩm đạt chứng nhận sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên đã có bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc đảm bảo quy định và nhiều sản phẩm đã và đang làm thủ tục đăng ký nhãn hiệu. Điều này không chỉ đáp ứng yêu cầu của thị trường mà còn khẳng định tính chuyên nghiệp và bài bản trong xây dựng sản phẩm.

Lãnh đạo tỉnh tham gia Diễn đàn Kết nối sản xuất, tiêu thụ nông sản ở Bắc Trung bộ tại Nghệ An năm 2025

Điểm đáng chú ý là sản phẩm OCOP của Nghệ An không chỉ dừng ở thị trường nội địa mà đã xuất khẩu sang nhiều quốc gia, từ Lào, Nhật Bản, Hàn Quốc đến một số thị trường khó tính ở châu Âu và Mỹ. Hệ thống phân phối ngày càng mở rộng, nhiều sản phẩm đã có mặt tại các siêu thị lớn như BigC, MM Mega Market, Co.opmart…

Hiệu quả của Chương trình OCOP

Nghệ An là tỉnh có địa bàn rộng, địa hình đa dạng, tập quán sản xuất lâu đời, đặc biệt có sự phong phú về tài nguyên bản địa và văn hóa ẩm thực. Đây là điều kiện thuận lợi để xây dựng các sản phẩm OCOP mang bản sắc vùng miền rõ nét, từ vùng đồng bằng ven biển cho đến miền núi cao. Nhờ vậy, sản phẩm OCOP Nghệ An rất đa dạng, bao gồm thực phẩm chế biến, đồ uống, thảo dược, sản phẩm thủ công mỹ nghệ,…

Sản phẩm Tương Sa Nam

Chương trình OCOP đã thúc đẩy chuyển đổi sản xuất từ nhỏ lẻ, manh mún sang hướng liên kết chuỗi giá trị. Các hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ và hộ sản xuất tham gia OCOP có điều kiện tiếp cận công nghệ mới, cải tiến quy trình, qua đó nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Giá trị sản phẩm OCOP không chỉ tăng về lượng mà còn nâng tầm về giá trị thương hiệu, giúp người tiêu dùng tin tưởng hơn vào chất lượng, từ đó gia tăng doanh số và lợi nhuận cho doanh nghiệp góp phần tạo việc làm ổn định cho hàng nghìn lao động nông thôn. Thống kê cho thấy có khoảng 2.500 lao động thường xuyên và gần 2.000 lao động thời vụ tham gia trong các cơ sở sản xuất OCOP, với thu nhập bình quân đạt từ 4 đến 4,5 triệu đồng/người/tháng. Đặc biệt, phụ nữ và đồng bào dân tộc thiểu số là những đối tượng hưởng lợi rõ rệt, khi được tham gia sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm, qua đó nâng cao vị thế và đóng góp cho phát triển kinh tế – xã hội.

Sản phẩm OCOP của HTX Nông nghiệp Sen Quế Bác

Nhiều sản phẩm OCOP của Nghệ An mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống, như tương Nam Đàn, sản phẩm mây tre đan, Bánh Đa Đô Lương, nước mắm hạ thổ Diễn Châu, dệt thổ cẩm… Thông qua OCOP, những giá trị văn hóa ẩm thực, nghề truyền thống được khôi phục và phát huy, đồng thời trở thành công cụ quảng bá hình ảnh Nghệ An đến bạn bè trong và ngoài nước. Điều này góp phần giữ gìn bản sắc địa phương trong bối cảnh hội nhập.

Nghệ An đã chú trọng phát triển sản xuất sạch, an toàn và hữu cơ trong Chương trình OCOP. Nhiều vùng nguyên liệu áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP và hữu cơ, hướng đến sản xuất bền vững và bảo vệ hệ sinh thái. Đây là xu hướng tất yếu, giúp sản phẩm OCOP tăng khả năng cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường.

Bộ sản phẩm Đèn treo mây tre đan đạt OCOP 5 sao của Công ty TNHH Đức Phong

Thách thức của Chương trình

Bên cạnh những thành tựu, OCOP tại Nghệ An vẫn còn nhiều khó khăn. Nguồn lực đầu tư còn hạn chế, chủ yếu dựa vào lồng ghép từ các chương trình khác. Nhiều cơ sở sản xuất vẫn thủ công, thiếu máy móc, thiết bị hiện đại; bao bì, mẫu mã chưa được đầu tư đồng bộ. Một số sản phẩm chưa xây dựng thương hiệu mạnh, sức cạnh tranh thấp, dễ bị nhái hoặc pha tạp. Ngoài ra, việc gắn OCOP với du lịch trải nghiệm còn hạn chế, chưa khai thác hết tiềm năng.

Định hướng trong thời gian tới

Để phát huy hiệu quả Chương trình OCOP trong giai đoạn tới, Nghệ An cần tập trung vào các giải pháp: Đẩy mạnh hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm, chỉ dẫn địa lý, nhất là sản phẩm đặc sản, chủ lực của địa phương nhằm tạo lập, bảo tồn và nâng cao giá trị, sức cạnh tranh trên thị trường; khuyến khích cải tiến mẫu mã, kiểu dáng sản phẩm; thường xuyên quảng bá sản phẩm, tạo điều kiện tiêu thụ sản phẩm gắn với phát triển du lịch; xây dựng các cửa hàng để giới thiệu, trưng bày và kinh doanh các sản phẩm OCOP; chú trọng phát triển sản phẩm OCOP song song với xây dựng nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp áp dụng hệ thống tiêu chuẩn VietGAP, Global Gap, HACCP… cho các sản phẩm chương trình OCOP. Khuyến khích, hỗ trợ các chủ thể ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong việc xúc tiến thương mại, tham gia các sàn thương mại điện tử, quảng bá sản phẩm trên môi trường điện tử. Việc mở rộng tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp trên các sàn thương mại điện tử giúp xây dựng thương hiệu, quảng bá, giới thiệu và mở rộng thị trường cho các sản phẩm OCOP.

Các sản phẩm OCOP tham gia Hội chợ tại Hà Nội

Chương trình OCOP tại Nghệ An đã và đang chứng minh hiệu quả rõ rệt trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, xã hội, văn hóa và môi trường. Từ việc tạo việc làm, nâng cao thu nhập, đến việc xây dựng thương hiệu và bảo tồn bản sắc địa phương, OCOP đã góp phần quan trọng trong công cuộc xây dựng nông thôn mới bền vững. Trong giai đoạn tới, với sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân, OCOP Nghệ An hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển, khẳng định vị thế và sức lan tỏa không chỉ trong nước mà còn trên trường quốc tế./.

Nguồn tin: Đặng Hòa