Không dừng lại ở việc sản xuất nguyên liệu thô, những người nông dân, chủ cơ sở đã chủ động chuyển mình, đưa nông sản từ dạng tươi sang các sản phẩm chế biến, giúp kéo dài thời gian bảo quản, gia tăng giá trị gấp nhiều lần và mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường trong và ngoài nước.

Tại ấp Hội Mỹ, xã Phước Hội cũ nay là xã Phước Hải, TP. Hồ Chí Minh, anh Đinh Công Trường là một trong những người tiên phong áp dụng chế biến sâu cho sản phẩm khoai mài – đặc sản OCOP 3 sao của địa phương. Đầu năm 2025, anh đã đầu tư hơn 1,1 tỷ đồng để xây dựng nhà xưởng và mua sắm hệ thống máy móc hiện đại gồm: máy rửa, cắt lát, sấy, hút chân không và đóng lon. Từ đó, sản phẩm bột khoai mài và khoai mài cắt lát sấy khô mang thương hiệu Sâm Hoài Sơn Việt Nam ra đời.

Theo tính toán, để làm ra 1 kg bột khoai mài cần khoảng 10 kg nguyên liệu tươi. Giá bán bột khoai mài hiện ở mức khoảng 1,4 triệu đồng/kg, cao hơn 1,5 lần so với sản phẩm tươi. Quan trọng hơn, nhờ chế biến, giá trị dinh dưỡng được bảo toàn, sản phẩm tiện lợi và dễ dàng vận chuyển xa, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường.

Anh Đinh Công Trường chia sẻ: “Trước đây bà con chỉ bán củ tươi, giá trị kinh tế chỉ ở mức trung bình. Củ tươi tuy tốt nhất khi ăn ngay, nhưng để lâu sẽ giảm chất lượng. Vì vậy, tôi chọn hướng chế biến sâu để giữ trọn dinh dưỡng, tiện lợi cho người tiêu dùng và nâng cao giá trị sản phẩm”.

Nắm bắt nhu cầu ngày càng cao của thị trường đối với thực phẩm tiện lợi và an toàn, bà Nguyễn Thị Mỹ, chủ cơ sở sản xuất Bột rau Thảo Nguyên tại xã Phước Hưng cũ nay là xã Long Hải đã đầu tư hệ thống máy móc hiện đại và áp dụng công nghệ sấy lạnh để chế biến các loại rau má, cần tây, diếp cá, tía tô… thành bột.

Công nghệ sấy lạnh giúp giữ nguyên màu sắc, hương vị và hàm lượng dinh dưỡng của rau tươi; đồng thời, kéo dài thời gian bảo quản lên đến 12 tháng. Giá trị kinh tế của bột rau cao gấp nhiều lần so với rau tươi, giúp bà con chủ động hơn trong sản xuất và tiêu thụ.

Bà Mỹ cho biết, rau hữu cơ tươi bán ở siêu thị giá khoảng 40.000 đồng/kg. Nhưng khi chế biến thành bột, tuy chi phí đầu tư cao, lợi nhuận lại gấp nhiều lần. Đặc biệt, sản phẩm dạng khô bảo quản tốt và ổn định quanh năm.

Nhờ chất lượng vượt trội, sản phẩm bột rau Thảo Nguyên đã được công nhận OCOP 3 sao, có mặt tại nhiều cửa hàng, siêu thị trong tỉnh và bước đầu tiếp cận các thị trường lớn hơn.

Một ví dụ khác về thành công của chế biến sâu là cơ sở Trà Lekima Đất Đỏ của anh Nguyễn Hữu Hiếu ngụ tại thị trấn Đất Đỏ cũ nay là xã Đất Đỏ. Sản phẩm trà của cơ sở được chứng nhận OCOP 3 sao vào năm 2024.

Đầu năm 2025, cơ sở được hỗ trợ gần 500 triệu đồng từ chương trình cơ giới hóa nông nghiệp và ứng dụng công nghệ sau thu hoạch của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũ để mua máy thái, máy sấy nhiệt, máy xay bột khô, máy trộn lục giác và máy hút chân không.

Việc áp dụng máy móc giúp cơ sở tăng sản lượng, đảm bảo quy trình sản xuất khép kín và kiểm soát chất lượng tốt hơn. Anh Hiếu cho biết, sắp tới, cơ sở sẽ phát triển thêm các sản phẩm mới từ trái Lê ki ma như: dấm Lê ki ma, rượu Lê ki ma… để mở rộng thị trường; đồng thời, tạo thêm việc làm cho lao động địa phương.

Chính quyền đồng hành, thúc đẩy OCOP phát triển

Tính đến nay, toàn TP. Hồ Chí Minh có 906 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên của 390 chủ thể; trong đó, có 184 sản phẩm đạt 4 sao và 722 sản phẩm đạt 3 sao. Thời gian qua, chính quyền địa phương đã chú trọng hỗ trợ các chủ thể OCOP thông qua các khóa tập huấn về ứng dụng công nghệ, kỹ thuật chế biến, bảo quản và cải tiến mẫu mã sản phẩm.

Ngay từ khâu sản xuất, chính quyền địa phương các cấp cũng như thành phố đã hỗ trợ nông hộ áp dụng quy trình sản xuất sạch, đáp ứng các tiêu chuẩn trong nước và quốc tế; đồng thời, chính quyền địa phương cũng đã hỗ trợ về kỹ thuật chế biến, bảo quản, đóng gói để sản phẩm có thể cạnh tranh mạnh mẽ hơn trên thị trường.

Nhờ sự đồng hành này, nhiều sản phẩm OCOP của các địa phương đã tìm được chỗ đứng vững chắc, có mặt tại các hệ thống phân phối lớn và từng bước mở rộng ra thị trường nước ngoài.

Thực tế cho thấy, chế biến sâu không chỉ giúp nâng cao giá trị và lợi nhuận cho sản phẩm OCOP, mà còn là giải pháp then chốt để giải quyết bài toán đầu ra cho nông sản. Sản phẩm chế biến có khả năng bảo quản lâu, vận chuyển xa và đáp ứng thị hiếu đa dạng của người tiêu dùng hiện đại.

Hướng đi này cũng góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương, tạo việc làm, gia tăng thu nhập cho người dân, đồng thời khuyến khích ứng dụng khoa học – công nghệ trong sản xuất nông nghiệp.

Với sự quyết tâm của người dân, sự hỗ trợ kịp thời từ chính quyền và tiềm năng sẵn có, sản phẩm OCOP của TP. Hồ Chí Minh đang từng bước khẳng định vị thế của mình trên bản đồ OCOP của Việt Nam nói chung. Chế biến sâu chắc chắn sẽ tiếp tục là “chìa khóa vàng” giúp các sản phẩm OCOP vươn xa, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững trong thời gian tới.

Nguồn tin: baotintuc.vn (Đặng Hòa st)