Lạng Sơn: Nông thôn mới lan tỏa từ sức dân và sự đổi thay toàn diện

Hạ tầng đổi thay, đời sống nâng cao

Tính đến hết tháng 6, toàn tỉnh Lạng Sơn có 109/175 xã đạt tiêu chí giao thông, 167 xã đạt tiêu chí điện, 107 xã đạt tiêu chí trường học. Những con đường “nắng bụi, mưa lầy” ngày nào nay đã được thay thế bằng mặt bê tông, giúp người dân đi lại thuận tiện, mở ra cơ hội giao thương, đưa các đặc sản như hoa hồi, na Chi Lăng, hồng không hạt Bảo Lâm, thạch đen… vươn xa đến nhiều thị trường.

Trong 6 tháng đầu năm, tổng nguồn lực huy động cho chương trình xây dựng nông thôn mới đạt hơn 5.632 tỷ đồng, chiếm gần 60% kế hoạch cả năm. Bên cạnh vốn ngân sách, sức dân tiếp tục là điểm tựa vững chắc.

Giai đoạn 2021-2024, người dân toàn tỉnh đã tự nguyện đóng góp tiền của, ngày công, hiến đất với tổng giá trị quy đổi hơn 413 tỷ đồng. Nhiều gia đình sẵn sàng nhường đất cho các công trình phục vụ cộng đồng.

Ông Triệu Văn Diện, xã Ba Sơn chia sẻ: “Năm 2024, gia đình tôi tự nguyện hiến hơn 2.000m² đất để mở đường. Bà con ai cũng hiểu, có đường mới thì đi lại thuận tiện, hàng hóa dễ tiêu thụ, cuộc sống cũng khấm khá hơn”.

Nhờ tinh thần “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, nhiều công trình hạ tầng được hoàn thành, góp phần giúp xã Cao Lâu (nay là Ba Sơn) đạt chuẩn nông thôn mới năm 2024.

Nếu hạ tầng được xem là “phần cứng”, thì phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập chính là “phần mềm” của quá trình xây dựng nông thôn mới tại Lạng Sơn. Thay vì phát triển dàn trải, tỉnh tập trung tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng chuỗi giá trị cho các sản phẩm đặc trưng, chuyển mạnh từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế nông nghiệp.

Trong lĩnh vực trồng trọt, hơn 6.700 ha vùng sản xuất tập trung đã được chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ và các tiêu chuẩn chất lượng khác. Chăn nuôi chuyển dần từ nhỏ lẻ sang quy mô trang trại, góp phần nâng cao giá trị và ổn định đầu ra.

Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) tiếp tục phát huy hiệu quả với 201 sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên, 25 chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ, 229 mã số vùng trồng (trong đó có 178 mã vùng xuất khẩu). Việc đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử giúp nông dân giảm phụ thuộc thương lái, chủ động thị trường tiêu thụ.

Nhờ đó, đến tháng 6, toàn tỉnh đạt bình quân 15,6 tiêu chí nông thôn mới/xã. Giai đoạn 2021-2025, Lạng Sơn đã có thêm 44 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó 20 xã thuộc khu vực III vùng dân tộc thiểu số, miền núi, nâng tổng số xã đạt chuẩn lên 106/175 xã, chiếm 60,6%.

Ngoài ra, 28 xã đạt chuẩn nâng cao, 10 xã đạt kiểu mẫu – những con số ấn tượng đối với một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn.

Huy động nguồn lực, hướng tới mục tiêu bền vững

Theo ông Nguyễn Hữu Chiến, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lạng Sơn, kết quả đạt được là nhờ sự chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền các cấp và tinh thần đồng thuận của người dân.

Giai đoạn 2021-2025, tổng nguồn lực ngân sách nhà nước hỗ trợ trực tiếp cho chương trình ước khoảng 1.919 tỷ đồng, vốn lồng ghép 5.748 tỷ đồng.

Nguồn vốn này được sử dụng để đầu tư hơn 340 công trình hạ tầng thiết yếu như giao thông, y tế, giáo dục, cơ sở vật chất văn hóa, điện, thủy lợi, chợ nông thôn. Đồng thời, nguồn vốn hỗ trợ 86 mô hình phát triển sản xuất, giúp người dân nâng cao thu nhập, hoàn thành các tiêu chí khó trong xây dựng nông thôn mới.

Theo Kế hoạch số 14, năm 2025, Lạng Sơn phấn đấu xây dựng thêm 9 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 3 xã đạt chuẩn nâng cao và 6 xã kiểu mẫu. Từ ngày 1/7, cùng với việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, toàn tỉnh còn 65 xã, phường – đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức trong việc điều chỉnh, tổ chức thực hiện các chương trình phù hợp với thực tiễn.

Thời gian tới, chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh sẽ được thực hiện đồng bộ, thực chất và đi vào chiều sâu, gắn với mục tiêu “Nông nghiệp sinh thái – Nông thôn hiện đại – Nông dân văn minh” và giảm nghèo bền vững.

Trong đó, chương trình tập trung vào 3 nội dung chính: phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội vùng nông thôn; thúc đẩy kinh tế nông thôn gắn với chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo; xây dựng nông thôn xanh – sạch – đẹp, gìn giữ bản sắc văn hóa, hình thành cộng đồng nông thôn văn minh, hạnh phúc.

Từ những con đường bê tông mới mở đến những sản phẩm OCOP vươn xa, hành trình xây dựng nông thôn mới ở Lạng Sơn không chỉ là câu chuyện của nguồn vốn hay tiêu chí, mà còn là minh chứng sinh động cho sức mạnh đoàn kết, ý chí vươn lên của người dân xứ Lạng, những người đang từng ngày góp sức viết tiếp câu chuyện đổi thay nơi miền biên cương Tổ quốc.