Những ‘cánh chim’ đưa nông thôn mới Hà Tĩnh vươn cao

HTX khẳng định vai trò

Ở xã Thiên Cầm, hương thơm mặn mòi của nước mắm Phú Sáng như gói cả vị biển quê nhà. Nửa cuối năm 2025, HTX Dịch vụ chế biến hải sản Phú Sáng đang tất bật thu mua nguyên liệu, muối mẻ nước mắm mới, đồng thời đẩy mạnh quảng bá sản phẩm OCOP 4 sao của mình.

Không chỉ dừng lại ở chai nước mắm truyền thống, Phú Sáng đã mạnh dạn “bước ra biển lớn” với các sản phẩm ruốc kem, thủy hải sản tươi – khô, hiện có mặt ở nhiều tỉnh, thành. Bảy tháng đầu năm, doanh thu đạt 9 tỷ đồng – con số không dễ với một HTX nông thôn.

Ngành nghề truyền thống đang cho hiệu quả kinh tế cao ở Hà Tĩnh (Ảnh: BHT).

Tháng 6 vừa qua, HTX khai trương nhà hàng hải sản tươi sống ngay trung tâm thị trấn biển. Chỉ sau 2 tháng, nơi đây đã đón lượng khách ổn định, mỗi tháng mang về hơn 500 triệu đồng.

“Chúng tôi muốn tạo một chuỗi khép kín: ngư dân đánh bắt – HTX thu mua, chế biến – phục vụ tại nhà hàng – kết nối tour du lịch biển. Khi mỗi mắt xích vận hành trơn tru, giá trị sản phẩm sẽ được nâng lên gấp nhiều lần”, bà Nguyễn Thị Sáng, Giám đốc HTX, chia sẻ.

Ở một lĩnh vực khác, HTX Thắng Lợi (xã Tiên Điền) lại đang “gồng mình” giữ chuỗi sản xuất giữa dịch tả lợn châu Phi. Với đàn 300 nái và 1.000 lợn thịt mỗi lứa, mỗi tháng xuất khoảng 500 con giống, hơn 2.000 con thịt mỗi năm, mục tiêu doanh thu trên 12 tỷ đồng là thử thách không nhỏ.

“Dịch bệnh buộc chúng tôi phải tăng chi phí phòng dịch lên 20%, đồng thời giữ chặt liên kết với các trang trại, doanh nghiệp tiêu thụ. Mất đầu ra là mất tất cả công sức”, bà Nguyễn Thị Nghĩa, Giám đốc HTX, bày tỏ. Trong gian khó, sự kiên trì và khả năng thích ứng là “tấm khiên” giúp HTX đứng vững.

Nhiều nguồn lực hỗ trợ

Trong khi đó, ở Vũ Quang, HTX Dịch vụ mật mía Sơn Thọ đang chuẩn bị cho vụ cuối năm. Nhờ khoản vay gần 500 triệu đồng từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh, HTX đã mua được xe vận chuyển, giảm bớt vất vả cho thành viên, nâng cao năng suất.

Chuỗi nguyên liệu 37 ha mía đang xanh mướt ngoài đồng, hứa hẹn doanh thu 1,3 tỷ đồng/năm. “Có vốn, chúng tôi mạnh dạn cơ giới hóa. Giờ đây, từ ruộng mía tới dây chuyền ép mật đều thuận lợi hơn, chất lượng sản phẩm cũng được nâng lên”, bà Đoàn Thị Nhàn, Giám đốc HTX, chia sẻ.

Sự phát triển của HTX tại Hà Tĩnh không thể tách rời các chính sách hỗ trợ từ chính quyền và các tổ chức. Những năm qua, các HTX đủ điều kiện đều được tạo quỹ đất sản xuất, hỗ trợ công nghệ, vay vốn đầu tư hạ tầng, vốn lưu động.

Ông Trần Quốc Hoàng – Giám đốc Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Hà Tĩnh – cho biết: “Đến tháng 7/2025, tổng dư nợ tín dụng của ngân hàng dành cho các HTX là hơn 116 tỷ đồng, Quỹ HTX tỉnh đã cho vay gần 100 tỷ đồng, Quỹ từ Liên minh HTX Việt Nam hỗ trợ hơn 90 tỷ đồng. Đây là những dòng vốn quý, giúp HTX mạnh dạn triển khai kế hoạch sản xuất – kinh doanh”.

Không chỉ vốn, nhiều HTX còn được hướng dẫn tham gia các hội chợ, quảng bá trên sàn thương mại điện tử như Voso, Postmart, Sendo, Shopee… Đây là “tấm vé” để sản phẩm Hà Tĩnh vượt ra khỏi “biên giới làng quê”.

Các HTX đang đóng góp tích cực vào xây dựng nông thôn mới ở Hà Tĩnh (Ảnh: BHT).

Có thể thấy, nhờ liên tục cải tiến về hiệu quả sản xuất, những năm gần đây, sản phẩm HTX ở Hà Tĩnh đã tìm được chỗ đứng vững chắc trên thị trường nội địa và bắt đầu “xuất ngoại”. Điển hình, bánh đa vừng Nguyên Lâm đã có mặt ở Nga, Nhật; nước mắm Luận Nghiệp đến với người tiêu dùng Angola và Úc. Mỗi chuyến hàng xuất khẩu không chỉ là thành quả kinh tế mà còn là niềm tự hào của người nông dân địa phương.

Trong hành trình đó, Liên minh HTX Việt Nam đóng vai trò như “người dẫn đường”. Không chỉ truyền thông, tư vấn và tập huấn nâng cao năng lực, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Hà Tĩnh còn hỗ trợ tiếp cận vốn ưu đãi, kết nối thị trường, đưa sản phẩm OCOP tham gia hội chợ trong và ngoài nước. Những chính sách mới theo Luật HTX 2023 đang tạo thêm cơ hội để HTX đổi mới mô hình quản trị, ứng dụng công nghệ và mở rộng liên kết.

Nhờ sự đồng hành này, nhiều HTX ở Hà Tĩnh đã thay đổi cách nghĩ, cách làm, từ sản xuất nhỏ lẻ sang kinh tế hợp tác gắn với chuỗi giá trị, từ bán hàng truyền thống sang thương mại điện tử, từ thị trường huyện, tỉnh vươn ra cả nước và quốc tế.

Kết nối nông thôn mới từ những mô hình hiệu quả

Toàn tỉnh hiện có hơn 900 HTX, hơn một nửa trực tiếp sản xuất. Mỗi HTX là một mắt xích quan trọng trong bức tranh nông thôn mới, như tạo việc làm, nâng cao thu nhập, giữ gìn làng nghề, bảo vệ môi trường và góp phần xây dựng hạ tầng kinh tế – xã hội.

Cụ thể, HTX là lực lượng tổ chức sản xuất hiệu quả, giúp người dân thoát khỏi tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ. Thông qua việc liên kết các hộ, HTX tạo thành vùng sản xuất tập trung, đồng bộ về giống, kỹ thuật, lịch thời vụ, nhờ đó nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.

Những mô hình như mía nguyên liệu ở Sơn Thọ, nuôi lợn theo chuỗi ở Tiên Điền hay chế biến hải sản ở Thiên Cầm không chỉ tăng giá trị sản xuất mà còn định hình thương hiệu địa phương.

Thứ hai, HTX góp phần quan trọng trong tạo việc làm và nâng cao thu nhập. Ở nhiều xã vùng sâu, vùng xa của Hà Tĩnh, HTX là nơi thu hút lao động nông thôn, giúp họ có thu nhập ổn định tại quê nhà. Điển hình như HTX Phú Sáng mỗi năm tạo việc làm cho hàng chục lao động với mức thu nhập khá, hay HTX Thắng Lợi duy trì đội ngũ công nhân kỹ thuật chăm sóc, phòng dịch và quản lý trang trại quanh năm.

Thứ ba, HTX là cầu nối tiêu thụ sản phẩm, đưa nông sản đến gần hơn với thị trường. Trong bối cảnh hội nhập, nông dân khó có thể tự mình tìm kiếm thị trường, xây dựng thương hiệu hay tham gia các sàn thương mại điện tử. HTX đảm nhận vai trò đó: đứng ra ký hợp đồng bao tiêu, kết nối doanh nghiệp, tham gia hội chợ, quảng bá trên Voso, Postmart, Shopee… Qua đó, sản phẩm nông sản Hà Tĩnh không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn xuất khẩu sang Nhật, Nga, Úc, Angola.

Thứ tư, HTX là động lực thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn. Nhờ sự năng động, nhiều HTX đã đa dạng hóa ngành nghề: từ trồng trọt, chăn nuôi sang chế biến, dịch vụ, du lịch trải nghiệm. Mô hình “nông nghiệp kết hợp du lịch” của HTX Phú Sáng là ví dụ sinh động – vừa khai thác lợi thế biển, vừa thu hút du khách, tăng nguồn thu cho cộng đồng.

Có thể nói, mỗi HTX ở Hà Tĩnh hôm nay không chỉ đơn thuần là nơi hợp tác sản xuất, mà còn là “trụ cột” trong bức tranh nông thôn mới – nơi hội tụ kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường. Với sự tiếp sức của chính quyền và Liên minh HTX Việt Nam, những “cánh chim HTX” sẽ còn bay cao, đưa quê hương ngày một giàu đẹp, văn minh.

Nguồn tin: vnbusiness.vn (Đặng Hòa st)