Xây dựng nông thôn mới thông minh – từ kinh nghiệm xây dựng đô thị văn minh tự phường Long Sơn, thị xã Thái Hòa

Xây dựng Nông thôn mới và đô thị văn minh là hai chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Mỗi chương trình có quy mô, cách thức thực hiện khác nhau nhưng mục đích cuối cùng hướng tới xây dựng cộng đồng dân cư khang trang, sạch đẹp, văn minh, kinh tế phát triển toàn diện, có nếp sống văn hoá, môi trường, an ninh ổn định, đời sống của người dân về cả vật chất và tinh thần được nâng cao. Chuyển đổi số trong nông thôn mới hướng tới xây dựng nông thôn mới thông minh là một trong những mục tiêu lớn của chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Kết quả từ việc xây dựng đô thị văn minh cùng với những ứng dụng về chuyển đổi số có thể vận dụng sáng tạo đối với công tác xây dựng nông thôn mới thông minh trên địa bàn.

Xác định việc xây dựng phường đạt chuẩn đô thị văn minh là nhiệm vụ quan trọng trong nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ phường lần thứ XXV, nhiệm kỳ 2020-2025. Sau 02 năm đăng ký xây dựng phường đạt chuẩn đô thị văn minh, Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân phường Long Sơn đã hoàn thành các tiêu chí (52/52 tiêu chí) đề nghị UBND thị xã Thái Hòa thẩm định và công nhận phường đạt chuẩn đô thị văn minh.

Nghi lễ Rước Vạc – một trong những nghi lễ quan trọng tại Lễ hội Làng Vạc hàng năm

Với các kết quả cụ thể: Quy hoạch đô thị tại địa phương được quy hoạch theo quy định; kiến trúc đô thị đảm bảo đúng quy chuẩn; các công trình công cộng được quản lý chặt chẽ; trên địa bàn hiện không có nhà tạm, giột nát; nhà kiên cố đạt tỷ lệ 100%. Hệ thống giao thông được rải nhựa và bê tông hóa, đảm bảo đầy đủ hệ thống điều khiển giao thông và đèn tín hiệu; hệ thống điện chiếu sáng tại các tuyến phố, hộ gia đình đảm bảo đúng quy định; công tác đảm bảo hành lang an toàn giao thông thường xuyên được triển khai thực hiện; tình hình an ninh traath tự được giữ vững; đạt tiêu chuẩn về an ninh, trật tự, xây dựng công an phường kiểu mẫu về an ninh trật tự và văn minh đô thị; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều 0,84%; thu nhập bình quân trên đầu người đạt 66,43 triệu đồng/người/năm; hệ thống thiết chế văn hóa hoạt động hiệu quả; tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 96,8%; 100% khu dân cư đạt danh hiệu văn hóa; các phong trào văn hóa văn nghệ – thể dục thể thao hoạt động sôi nổi; 100% khu dân cư xây dựng hương ước, quy ước; thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang; cộng đồng dân cư chung tay xây dựng các phong trào thi đua cơ sở. Phường Long Sơn đạt bộ tiêu chí quốc gia về y tế năm 2023. Các trường học trên địa bàn đạt chuẩn quốc gia theo quy định. Đội ngũ cán bộ, công chức đạt chuẩn, đáp ứng chuyên môn, nghiệp vụ đảm nhận các nhiệm vụ được giao; công tác cải cách hành chính, số hóa điện tử… được triển khai thực hiện có hiệu quả tại địa phương.

Cầu Hiếu 2 – trục giao thông quan trọng góp phần thay đổi bộ mặt phường Long Sơn

Cùng với sự chỉ đạo, hướng dẫn, hỗ trợ kịp thời của Thị ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ VN và các ban, ngành, đoàn thể thị xã Thái Hòa; thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/ĐU ngày 16/8/2022 của Ban Chấp hành Đảng bộ phường “về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, giai đoạn 2021-2026 gắn với xây dựng phường đạt chuẩn đô thị văn minh”, Kế hoạch 136/KH-UBND ngày 29/9/2022 của UBND thị xã về ứng dụng công nghệ thông tin thúc đẩy chuyển đổi số hướng tới xây dựng đô thị văn minh trên địa bàn thị xã Thái Hoà giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030, UBND phường Long Sơn đã kịp thời ban hành các văn bản nhằm kịp thời xây dựng kế hoạch, đề ra các giải pháp, phương pháp để hoàn thiện, nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng phường đạt chuẩn đô thị văn minh; đặc biệt việc thực hiện song song, lồng ghép công tác chuyển đổi số trong xây dựng đô thị văn minh. Vận dụng sự phát triển của công nghệ số và mạng xã hội đẩy mạnh và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin tuyên truyền. Xác định công tác thông tin tuyên truyền là yếu tố then chốt góp phần hình thành tư duy, nâng cao nhận thức và sự đồng thuận của nhân dân trong việc xây dựng đô thị văn minh.

Một trong những nét văn hóa đặc trưng của đồng bào Thái tại khối Liên Sơn, phường Long Sơn

Nhân dân là người thụ hưởng chính trong việc xây dựng phường đạt chuẩn đô thị văn minh, nhưng đồng thời cũng là người đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các nội dung tiêu chí liên quan. Do đó, việc tuyên truyền, phổ biến các chủ trương đến người dân, để dân biết, dân cùng làm là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng.

Nhận thức được tầm quan trọng đó, công tác thông tin tuyên truyền được quan tâm thực hiện, Phường đã vận dụng sự phát triển của các ứng dụng công nghệ, mạng xã hội để đẩy mạnh thực hiện công tác thông tin tuyên truyền đảm bảo thông tin luôn được người dân tiếp cận kịp thời. Phường đã xây dựng trang Thông tin điện tử, trang Zalo OA, trang Facebook riêng của phường; đồng hành còn hệ thống các nhóm Zalo cộng đồng, các Fanpage của các Hội, đoàn thể, khu dân cư….Cùng với hệ thống đài truyền thanh cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin – viễn thông (truyền thanh thông minh) đã giúp việc chuyển tải thông tin đến người dân nhanh và kịp thời hơn rất nhiều. Việc ứng dụng “nền tảng số” dần dần hình thành những “Công dân số” trong cộng đồng dân cư. Đây là điều kiện vô cùng thuận lợi trong việc thực hiện công tác tuyên truyền tại địa phương.

Khu đô thị Long Sơn 4 – một trong những diện mạo đô thị trẻ tại Long Sơn

Tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ chuyển đổi số gắn với xây dựng các tiêu chí phường đạt chuẩn đô thị văn minh; đồng thời được thực hiện song song trong quá trình xây dựng đối với từng nội dung tiêu chí cụ thể của xây dựng phường đạt chuẩn đô thị văn minh và trên tất cả các lĩnh vực trong đời sống hàng ngày của người dân

Trên cơ sở bộ tiêu chí theo quy định, những hướng dẫn củ thể của các cơ quan, đơn vị cùng với những nội dung thực hiện công tác chuyển đổi số, UBND phường đã tập trung nguồn lực xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, trang thiết bị cần thiết phục vụ xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số song song với việc xây dựng đô thị văn minh. Phường đã ứng dụng công nghệ thông tin, các ứng dụng mạng xã hội trong việc thực hiện công tác quản lý Nhà nước trên tất cả các nhóm ngành, lĩnh vực, đối với tất cả các cơ sở thuộc diện quản lý trên địa bàn, như nhóm Zalo quản lý công tác vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy, giải toả hành lang giao thông… Xây dựng và lắp đặt hệ thống camera an ninh cộng đồng phủ khắp tất cả các vị trí xung quanh trên địa bàn toàn phường, cùng với sự chung tay hỗ trợ từ hệ thống camera của các hộ gia đình đã góp phần nâng cao chất lượng công tác phòng chống tội phạm, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn. Công an phường phối hợp cùng các ban, ngành liên quan thành lập được các tổ, nhóm, khu dân cư tham gia bảo vệ an ninh tổ quốc, giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn. Thiết lập tài khoản Zalo riêng để kịp thời nhận các phản ánh từ Nhân dân và cơ sở. Hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin của cơ quan UBND phường đã được đầu tư xây dựng khá đồng bộ, phù hợp với mục tiêu và quy hoạch đề ra. Hạ tầng mạng LAN, WAN và internet trong các cơ quan nhà nước trên địa bàn hiện đã được đầu tư tương đối đầy đủ, đáp ứng được nhu cầu trao đổi dữ liệu, kết nối với các đơn vị trong và ngoài thị xã. Phường có hệ thống hội nghị truyền hình trực tuyến; kết nối từ UBND phường với UBND thị xã và các xã, phường, kết nối liên thông với hệ thống trực tuyến của trung ương và của tỉnh; ứng dụng đài truyền thanh thông minh (ứng dụng công nghệ thông tin – viễn thông); có các kênh giao tiếp “nền tảng số” qua các ứng dụng mạng xã hội như Zalo, Facebook, trang thôn tin điện tử có tỷ lệ tương tác và theo dõi cao. 100% người dân trên địa bàn phường trên độ tuổi trưởng thành sử dụng điện thoại thông minh, 100% hộ gia đình có ít nhất 01 thiết bị thông minh, 100% hộ gia đình được kết nối mạng Internet. Việc trao đổi mua bán sản phẩm nhanh chóng được người dân tiếp cận trên môi trường thương mại điện tử, hàng hoá được đăng tải, giới thiệu, quảng bá, giao dịch mua bán qua các trang mạng xã hội giúp kích cầu sản phẩm, nâng cao giá trị sản phẩm. Ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất kinh doanh được địa phương và Nhân dân trên địa bàn đầu tư và sử dụng hiệu quả. Như mô hình nhà lưới tại Khối 4, mô hình trồng bưởi diễn, bưởi da xanh, bưởi hồng của gia đình ông Lô Văn Lợi – Khối Liên Sơn đã ứng dụng mô hình tưới nhỏ giọt của Israel giúp tăng năng suất và giá trị sản phẩm đạt được rất cao. Thực hiện số hoá tại khu di tích lịch sử cấp quốc gia – Khu di chỉ khảo cổ học Làng Vạc, lịch sử Đảng bộ phường bằng mã QR Code thuận tiện cho người dân và du khách dễ dàng tra cứu thông tin cần thiết. Các cuộc họp của địa phương cơ bản được thực hiện theo phương thức số hoá tài liệu nhằm giảm các chi phí liên quan, đồng thời hướng đến một môi trường làm việc hiện đại. Việc trao đổi, chia sẻ nhiệm vụ, công việc tại cơ quan phường, phường với các Khối được thực hiện chủ yếu qua hệ thống các hội nhóm Zalo; việc chuyển trực tiếp văn bản giấy chủ yếu được thực hiện với những tài liệu quan trọng, tài liệu mật.

Nhân dân và cán bộ phường Long Sơn vinh dự được Chính phủ tặng Cờ thi đua

Bên cạnh duy trì và thường xuyên bổ sung các đầu sách tại tủ sách pháp luật truyền thống, UBND phường đã xây dựng tủ sách pháp luật online với các lĩnh vực cụ thể (Chủ yếu liên quan đến các lĩnh vực giải quyết thủ tục hành chính hàng ngày tại bộ phận một cửa) để Nhân dân tiện theo dõi, nghiên cứu. Các nhà văn hoá khối được lắp đặt đầy đủ hệ thống mạng Wifi phục vụ học tập, tra cứu thông tin, giải trí cho người dân khi tham gia sinh hoạt cộng đồng. Phường xây dựng hệ thống Nhà văn hoá phường hiện đại với sức chứa trên 300 người, có hệ thống âm thanh ánh sáng tiên tiến, sử dụng màn hình LED phục vụ công tác tuyên truyền, phục vụ khánh tiết, maket cho các hoạt động tại địa phương, cổng LED chạy các nội dung tuyên truyền. Phường đã trang bị máy đếm số tự động, các cơ sở vật chất cần thiết tại Bộ phận một cửa để đáp ứng nhu cầu đến giao dịch của người dân và các tổ chức, doanh nghiệp, bố trí mã QR code để Nhân dân tiện thanh toán các loại lệ phí giải quyết thủ tục hành chính liên quan theo quy định (không áp dụng thu các loại phí bằng tiền mặt). Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong nhân dân ngày càng tăng nhanh, người dân thay đổi thói quen, dần dần tiếp cận xã hội số, như giao dịch với ngân hàng, sổ khám bệnh online, nộp thuế điện tử, giao dịch qua dịch vụ công, các dịch vụ mua sắm, thanh toán điện tử ngày càng phát triển… Chất lượng dạy và học, công tác quản lý nhà nước về giáo dục đạt được nhiều kết quả nổi bật. Cả 03 trường đều đạt chuẩn Quốc gia; đảm bảo các chuẩn về Phổ cập giáo dục và xoá mù chữ. Để đạt được kết quả đó bên cạnh nỗ lực của Thầy và trò thì việc vận dụng sáng tạo các ứng dụng số vào công tác giảng dạy, điều hành đã hỗ trợ rất nhiều và nâng cao chất lượng giảng dạy tại các nhà trường.

Ủy ban nhân dân phường xác định để đạt hiệu quả công việc, phục vụ tốt nhất cho Nhân dân, đặc biệt trong thời kỳ thực hiện chuyển đổi số như hiện nay thì việc bố trí đầy đủ trang thiết bị máy móc cho cán bộ, công chức là vô cùng cần thiết. Hiện 100% cán bộ công chức được bố trí đầy đủ máy vi tính, có kết nối đầy đủ mạng Internet đảm bảo thực hiện tốt mọi nhiệm vụ. Có 100% dịch vụ công thiết yếu khi người dân đến giao dịch được thực hiện qua hệ thống Dịch vụ công trực tuyến. Phường bố trí đầy đủ trang thiết bị (máy đếm số tự động, máy tính, máy in và máy scan) và nhân lực, hỗ trợ Nhân dân khi thực hiện các giao dịch tại phường.

Phường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành tại địa phương, như phần mềm: Quản lý văn bản và điều hành VNPT-IOFFICE (ubndthaihoa.vnptioffice.vn), Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tỉnh Nghệ An (dichvucong.nghean.gov.vn), Thư điện tử công vụ, phần mềm ký số và thiết bị ký số, phần mềm kế toán, phần mềm quản lý hồ sơ cán bộ, công chức và các phần mềm khác phục vụ công tác chuyên môn. Trong đó, tỷ lệ người dùng thường xuyên đạt 100%, tỷ lệ lãnh đạo phê duyệt bằng phần mềm đạt 100%, tỷ lệ ký số văn bản đạt 100%.

Xác định việc xây dựng chuyển đổi số, xây dựng đô thị văn minh hay nông thôn thông minh là việc làm thường xuyên, lâu dài, cần sự nỗ lực không ngừng nghỉ của các cấp uỷ Đảng, Chính quyền và cả hệ thống chính trị với nhiều cách thức, phương pháp, cần sự học tập, vận dụng sáng tạo, phù hợp vớ tình hình thực tế. Kết quả từ quá trình xây dựng đô thị văn minh tại phường Long Sơn chỉ là một trong số vô vàn cách làm đang được chính quyền các cấp, các địa phương thực hiện. Trong thời gian tới, việc thực hiện công tác chuyển đổi số gắn với xây dựng phường đạt chuẩn đô thị văn minh sẽ tiếp tục được Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân phường Long Sơn nghiên cứu, vận dụng và triển khai thực hiện phù hợp vớ từng thời kỳ, giai đoạn phát triển tại địa phương. Hướng tới mục tiêu xây dựng phường Long Sơn trở thành đô thị văn minh, đô thị thông minh của thị xã Thái Hoà cũng như tỉnh Nghệ An.

ThS. Hoàng Đình Ngọc