Những ngày này, các thành viên HTX đang tập trung chăm sóc cà phê vụ mới. Dẫn chúng tôi thăm vườn, anh Quàng Văn Diên, Giám đốc HTX, phấn khởi nói: Cà phê năm nay đậu quả đúng vào thời điểm thời tiết thuận lợi nên cây sai quả. HTX chỉ đạo các thành viên thường xuyên tỉa cành, tạo độ thoáng để cây hấp thụ ánh sáng, nuôi quả khỏe hơn. Năng suất dự ước 12-14 tấn/ha. Điều vui nhất là sản phẩm đã có nơi bao tiêu, giá ổn định, bà con không còn lo lắng như trước.

Được thành lập năm 2019 với 12 thành viên, sản xuất hơn 40 ha cà phê xen mận, mơ. Những ngày đầu thành lập, vốn ít, kỹ thuật hạn chế, sản phẩm làm ra khó tiêu thụ, thương lái ép giá khiến thu nhập bấp bênh. Thế nhưng, trong thời điểm khó khăn ấy, các thành viên vẫn kiên trì bám vườn, quyết tâm thay đổi cách nghĩ, cách làm. Họ cải tạo vườn tạp, trồng xen hợp lý, áp dụng quy trình chăm sóc an toàn, dần xây dựng thương hiệu cà phê đặc sản của địa phương.

Cú huých quan trọng đến vào năm 2023, khi HTX ký hợp tác với HTX Cà phê Bích Thao, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị. Từ sản xuất, sơ chế đến tiêu thụ đều có quy trình nghiêm ngặt, hạt cà phê trở nên đồng đều, thơm ngon, được thị trường đánh giá cao. Niên vụ 2023, HTX cung cấp cho HTX Cà phê Bích Thao 10 tấn cà phê nhân; đến niên vụ 2024-2025, HTX tiếp tục cung cấp 40 tấn cà phê nhân đặc sản cho HTX Cà phê Bích Thao để xuất khẩu, thu nhập bình quân mỗi thành viên đạt khoảng 400 triệu đồng/năm, con số mà trước đây họ chưa từng nghĩ đến.

Từ trong ngôi nhà khang trang mới xây dựng bằng tiền bán cà phê, phóng tầm mắt ra những luống cà phê xanh ngút, anh Tòng Văn An, một trong những thành viên gắn bó với HTX Nông nghiệp Chiềng Xét từ ngày đầu, kể: Ngày trước trồng cà phê chỉ theo kinh nghiệm, được mùa thì nhờ trời, mất mùa cũng đành chịu. Đầu ra lại phụ thuộc thương lái, giá thấp. Từ khi tham gia HTX, được hướng dẫn kỹ thuật, chăm sóc bài bản, năng suất tăng thêm 2-3 tấn/ha, lại có đầu ra ổn định. Giờ nhìn vườn cà phê xanh mướt, quả sai trĩu cành, tôi thấy công sức và niềm tin của mình được đền đáp.

Không dừng lại ở khâu sản xuất, HTX còn mạnh dạn đầu tư chế biến sâu quả cà phê. Năm 2024, sau khi ký hợp đồng liên kết với HTX Bích Thao, HTX đầu tư mua máy xát, lắp đặt nhà màng, hệ thống sấy kiểm soát nhiệt độ, áp dụng kỹ thuật chế biến cà phê “mật ong” – dòng sản phẩm mới, được thị trường ưa chuộng, giá trị cao gấp 2-3 lần cà phê thường. Ngoài ra, HTX còn chế biến quả mơ ngâm đường, sản phẩm được công nhận OCOP 3 sao năm 2023 và nhanh chóng chiếm được cảm tình người tiêu dùng. Cũng trong năm ấy, HTX tiếp tục đầu tư thiết kế bao bì, mẫu mã sản phẩm cà phê mang thương hiệu HTX Nông nghiệp Chiềng Xét, có mã số, mã vạch truy xuất nguồn gốc, quảng bá tại hội chợ, triển lãm, trên sàn thương mại điện tử. Nhiều đơn hàng từ doanh nghiệp, cửa hàng trong và ngoài tỉnh đã được kết nối trực tiếp, mở ra hướng đi bền vững hơn.

Minh chứng cho thành công, Giám đốc HTX mời chúng tôi thưởng thức ly cà phê “mật ong” sóng sánh rồi thăm khu trưng bày sản phẩm của HTX. Ngập tràn mùi cà phê rang, quyện cùng hương mật ngọt, mang đến cảm giác ấm áp, thư giãn. Trên kệ, những gói cà phê in logo HTX Nông nghiệp Chiềng Xét được xếp ngay ngắn, trở thành niềm tự hào của mỗi thành viên khi sản phẩm quê hương không chỉ bán ở địa phương mà còn đến tay khách hàng trong và ngoài tỉnh.

Hoạt động sản xuất kinh doanh của HTX cũng tạo việc làm cho hơn 30 lao động thời vụ, với mức thu nhập từ 8-10 triệu đồng/tháng. Ông Quàng Văn Dũng, thành viên HTX, vui vẻ nói: Trước kia, cà phê chủ yếu bán tươi, giá cả bấp bênh, nhiều hộ không mặn mà đầu tư. Nay được HTX hướng dẫn kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm, thu nhập cải thiện rõ rệt. Bà con ai cũng mong muốn chuyển sang cà phê hữu cơ để có giá trị cao hơn.

Trong câu chuyện với tôi, anh Diên và các thành viên nhiều lần nhắc tới định hướng tương lai. Họ sẽ tập trung tái canh diện tích cà phê già cỗi, thay thế bằng giống mới năng suất, chất lượng cao. Cùng với đó là áp dụng quy trình sản xuất hữu cơ, giảm thiểu thuốc bảo vệ thực vật, tăng cường phân bón vi sinh, giữ gìn môi trường sinh thái. Mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ diện tích cà phê của HTX chuyển sang sản xuất hữu cơ, đủ điều kiện xuất khẩu sang những thị trường khó tính nhất.

Thành công của HTX Nông nghiệp Chiềng Xét không chỉ là sự thay đổi của một mô hình kinh tế tập thể, mà còn là minh chứng cho sức mạnh đoàn kết của nông dân. Từ những ngày đầu chật vật, họ đã vươn lên khẳng định thương hiệu cà phê đặc sản Sơn La. Với sự đồng hành của chính quyền và quyết tâm của mỗi thành viên, HTX đang viết tiếp câu chuyện về hành trình đưa hạt cà phê hữu cơ toả hương xa hơn nữa, khẳng định giá trị và thương hiệu trên thị trường trong và ngoài nước.

Nguồn tin: baosonla.vn (Đặng Hoà st)