Mùa gieo hạt bên dòng Lam giang

Mùa này, người dân sinh sống từ thượng nguồn đến hạ du của sông Lam đang tất bật cho vụ Đông. Những cánh đồng màu trải dài bên sông như được khoác màu áo mới.

Trồng ngô phục vụ chăn nuôi

Sông Lam chảy qua các huyện Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông, Anh Sơn, Đô Lương, Thanh Chương, Nam Đàn, Hưng Nguyên trước khi hòa mình vào biển lớn. Vào mùa mưa lũ hàng năm, nước sông Lam thường dâng cao, gây ngập cả cánh đồng màu ven sông, bồi đắp một lượng phù sa đáng kể. Đây cũng chính là điều kiện thuận lợi để bà con nông dân thâm canh các loại cây trồng ngắn ngày, cho năng suất cao.

Cánh đồng màu của thôn Bãi Xa, xã Tam Quang (Tương Dương) những ngày này, bà con nông dân hối hả làm đất, chuẩn bị gieo trồng vụ Đông. Chị Ngân Thị Tâm ở thôn Bãi Xa cho hay, trải qua vụ Hè – Thu khó khăn do thời tiết bất lợi, giờ đây, việc cải tạo đất, chọn giống đảm bảo tiêu chuẩn được gia đình ưu tiên hàng đầu để có nguồn thu vào dịp cuối năm.

“Gia đình có 3 sào ngô vụ Hè – Thu, vụ vừa rồi nắng mưa thất thường, nhất là đợt ngập lụt nặng vừa qua khiến ngô sinh trưởng kém. Vụ này gia đình tiếp tục trồng lại ngô trên đất bãi. Giống ngô được chọn để gieo vụ Đông này là CP511 là giống ngô cho năng suất cao”, chị Tâm chia sẻ.

Bà Kha Thị Hiền – Chủ tịch UBND xã Tam Quang cho biết: Vùng màu ven sông Lam của địa phương có 70 ha ở các thôn Bãi Xa, Bãi Sở, Tam Liên. Đặc thù của người dân các thôn này là phát triển kinh tế nông nghiệp, có kinh nghiệm trong chăn nuôi, trồng trọt, nên hàng năm bà con chủ yếu trồng ngô 3 vụ/năm để lấy hạt phục vụ chăn nuôi. Ngoài ra, vụ Đông này bà con còn trồng lạc, dưa hấu trái mùa, dưa lê, bí… Đây là vùng đất được bồi đắp lượng phù sa hàng năm từ sông Lam, nên cây trồng phát triển tốt, năng suất cao, các loại cây như lạc, dưa, bí… cho thu lãi từ 18 – 22 triệu đồng/ha.

Đối với cây ngô, do địa phương đưa vào gieo trồng các giống ngô lai nên năng suất đạt từ 3,5 đến 4 tấn/ha. Đa phần các hộ dân ở các thôn Bãi Xa, Bãi Sở và Tam Liên có chăn nuôi gia súc, gia cầm, nên hầu hết ngô sau thu hoạch được bà con cất giữ, làm thức ăn cho vật nuôi, chứ không bán.

Xuôi các xã dọc bờ sông Lam của huyện Anh Sơn như Tường Sơn, Tam Sơn, Đỉnh Sơn, Hùng Sơn, Cẩm Sơn, Hoa Sơn, Đức Sơn, Thạch Sơn, Vĩnh Sơn… những cánh đồng màu mỡ cũng được bà con nông dân hối hả gieo trồng cây vụ Đông. Những thửa ruộng dài tít tắp được bà con sử dụng máy làm đất lên luống, bón phân, phủ ni lông, gieo hạt.

Gia đình bà Nguyễn Thị Hương ở xóm Hội Lâm, xã Cẩm Sơn có 10 sào đất trồng rau màu. Vụ Đông này, bà trồng 6 sào bí xanh, 4 sào bí đỏ. Đây là những cây trồng phù hợp với chất đất của vùng bãi nơi đây, năng suất và đầu ra cũng tương đối ổn định so với các cây trồng khác. Ngay sau khi hạt nảy mầm, gia đình sử dụng các loại vật liệu để làm giàn cho bí leo. Dự kiến sau 2 tháng sẽ cho thu hoạch.

Được biết, bí xanh là một trong những loại cây trồng vụ Đông được người dân xã Cẩm Sơn trồng trong những năm trở lại đây ở vùng bãi. Đây là loại cây ngắn ngày, dễ trồng, tính từ khi bắt đầu trồng cho đến khi thu hoạch khoảng 90 ngày và cho thu hoạch từ 5 đến 6 lứa. Trước khi gieo giống, bà con phủ ni lông để giữ độ ẩm trong đất và hạn chế cỏ dại; phân bón chủ yếu sử dụng phân chuồng ủ hoai, trong quá trình chăm sóc bón thêm phân NPK.

Phát huy lợi thế đất bãi ven sông

Xuôi theo các huyện vùng hạ du sông Lam như Nam Đàn, Hưng Nguyên, Thanh Chương, Đô Lương… vào dịp này đều thấy bà con nông dân hối hả ra đồng sản xuất vụ Đông.

Huyện Đô Lương đã xây dựng đề án vùng chuyên canh rau, củ, quả với quy mô từ 150-200 ha tại vùng bãi ven sông Lam, tập trung tại các xã Trung Sơn, Thuận Sơn, Tân Sơn, Nam Sơn, Lưu Sơn. Khai thác tiềm năng vùng bãi ven sông theo hướng xây dựng, quy hoạch vùng chuyên canh nhằm tập trung đầu tư thâm canh có hiệu quả, tạo khối lượng rau, củ hàng hóa có giá trị, từ đó, góp phần để các địa phương đẩy mạnh và phát triển chăn nuôi theo hướng thị trường. Đây là một hướng đi quan trọng trong bối cảnh phát triển sản xuất nông nghiệp gắn liền với xây dựng nông thôn mới hiện nay ở tỉnh ta.

Ông Nguyễn Tiến Đức – Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh, cho biết: Đất bãi dọc sông Lam trên địa bàn tỉnh có khoảng trên 8.000 ha, tập trung ở các huyện Hưng Nguyên, Nam Đàn, Thanh Chương, Đô Lương, Anh Sơn… Lợi thế đất bãi ven sông là hàng năm ngập lụt, được bồi đắp lượng phù sa màu mỡ. Việc nông dân chuyển đổi cây giống, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất đã đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn các vùng sản xuất rau khác.

Theo đó, hàng năm bà con nông dân khai thác tiềm năng, chuyên trồng ngô, rau, bầu, bí… mỗi năm thu hoạch 3 – 4 vụ, trong đó, vụ Đông có nhiều thuận lợi hơn, bởi vừa được bồi đắp lượng phù sa sau những đợt ngập nước.

Tuy nhiên, vùng đất bãi màu ven sông Lam cũng gặp những bất lợi, đó là vào mùa mưa lũ thường bị ngập sâu trong nước; hệ thống tưới, tiêu còn hạn chế; do hàng năm bị ngập lụt, do đó, bờ vùng, bờ thửa hầu như không có, nên khó khăn trong việc đi lại, vận chuyển… Do đó, để việc canh tác trên vùng đất bãi màu ven sông, bà con nông dân cần quan tâm đến thời tiết, né tránh lũ lụt và các loại sâu bệnh hại.

Xuân Hoàng – Quang An