Dồn lực ‘về đích’ nông thôn mới

Việc huy động, lồng ghép nhiều nguồn lực đầu tư góp phần quan trọng thực hiện hiệu quả Chương trình.

Nông thôn ngày càng khởi sắc

Sau hơn 15 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), tỉnh Thái Nguyên đã đạt được nhiều kết quả toàn diện. Tổng nguồn lực huy động thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2025 trên toàn tỉnh đạt trên 85.000 tỷ đồng. Trong đó, vốn huy động từ sự đóng góp tự nguyện của người dân và cộng đồng, bao gồm cả hiện vật và sức lao động được quy đổi ra tiền, gần 1.300 tỷ đồng. Đến nay, tỉnh đã thành lập hơn 1.000 hợp tác xã (HTX) và phát triển gần 180 làng nghề.

Kết quả nêu trên đã góp phần thay đổi căn bản diện mạo nông thôn, cải thiện rõ rệt đời sống vật chất và tinh thần của người dân.

Tuy nhiên, thực tế vẫn tồn tại nhiều khó khăn, hạn chế, như chất lượng đạt chuẩn ở một số địa phương chưa bền vững, khoảng cách phát triển giữa các vùng miền còn lớn, một bộ phận địa phương vẫn phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ của Nhà nước.

Mô hình trồng dưa chuột ở thôn Phiêng Kham (xã Cẩm Giàng) đem lại hiệu quả kinh tế khá cao cho các hộ thuộc nhóm nông dân cùng sở thích.

Theo rà soát sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính, đến nay toàn tỉnh có 42/77 xã đạt chuẩn NTM, góp phần thay đổi rõ nét diện mạo nhiều vùng quê. Tuy nhiên, với việc vẫn còn 35 xã chưa “cán đích” NTM, đòi hỏi sự quyết liệt hơn trong công tác kiểm tra, giám sát, kết hợp với những giải pháp cụ thể, sát thực tiễn, nhằm đẩy nhanh tiến độ và sớm hoàn thành mục tiêu đề ra.

Rào cản chưa dễ vượt qua

Trong 35 xã chưa về đích NTM (tập trung chủ yếu ở các xã phía Bắc của tỉnh), Ba Bể là một trong những địa phương còn nhiều khó khăn, đến nay mới đạt 5/19 tiêu chí. Toàn xã có 33 thôn, trong đó 18 thôn thuộc vùng cao với điều kiện kinh tế còn nhiều hạn chế. Tiêu chí về trường học đang là thách thức lớn, khi cả 8 trường học trên địa bàn đều chưa đạt chuẩn; phần lớn các trường hiện đối mặt với cơ sở vật chất xuống cấp, thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác dạy và học.

Bà Hoàng Thị Nhung, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Nam Mẫu (xã Ba Bể), cho biết: Nhà trường hiện còn nhiều thiếu thốn về cơ sở vật chất. Diện tích xây dựng hạn chế trong khi số điểm trường nhiều, rải rác ở các thôn, bản. Phần lớn các lớp học tại điểm trường điều kiện dạy và học còn mới đáp ứng được nhu cầu học tập tối thiểu của con em đồng bào vùng cao. Chúng tôi mong nhận được sự quan tâm, đầu tư của cấp trên, để các em có môi trường học tập an toàn, kiên cố và khang trang hơn.

Người dân tham gia làm đường bê tông dân sinh ở xã Phong Quang.

Để đẩy nhanh tiến độ về đích NTM, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp tổ chức các đoàn đi thăm nắm tình hình thực tế tại 35 xã trong lộ trình về đích NTM.

Ông Nguyễn Mỹ Hải, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, thông tin thêm về những khó khăn thực tế tại các địa phương sau khảo sát: Các xã chưa hoàn thành tiêu chí NTM chủ yếu là những địa phương đặc biệt khó khăn, nằm ở khu vực miền núi, địa hình chia cắt mạnh.

Kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội còn nhiều hạn chế, như đường giao thông nông thôn nhiều nơi xuống cấp, chưa đạt chuẩn; cơ sở vật chất trường học, trạm y tế, nhà văn hóa chưa đồng bộ, thiếu trang thiết bị; hệ thống thủy lợi, nguồn nước sạch, điện sinh hoạt chưa được đầu tư đầy đủ, đặc biệt ở các thôn vùng sâu, vùng xa.

Đặc biệt, các xã phía Bắc của tỉnh có tỷ lệ hộ nghèo rất cao, nếu xét về chuẩn nghèo đa chiều, trung bình tỷ lệ hộ nghèo các địa phương hầu hết trên 60%, đây là điều kiện khó để đạt được NTM trong thời gian tới.

Nhằm hoàn thành mục tiêu đưa các xã sớm đạt chuẩn NTM trong giai đoạn tới, các cấp, ngành sẽ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tại cơ sở; đồng thời, phân công rõ trách nhiệm cho từng đơn vị trong việc phụ trách các tiêu chí tại từng xã. Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tham mưu UBND tỉnh thành lập Văn phòng Điều phối NTM để hỗ trợ công tác chỉ đạo, theo dõi, kiểm tra và hướng dẫn các sở, ngành triển khai thực hiện các tiêu chí thuộc phạm vi quản lý.

Nhiều tiêu chí NTM tại các xã cần phấn đấu cao để hoàn thành.

Đồng thuận để bứt phá

Để các xã sớm hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM, trước hết cần tập trung triển khai theo từng tiêu chí cụ thể, có lộ trình và bước đi phù hợp. Với những tiêu chí còn thiếu, các ngành và đơn vị được phân công phụ trách phải bám sát cơ sở, kiểm tra thực tế để xây dựng kế hoạch hỗ trợ đúng trọng tâm. Những khó khăn chủ yếu hiện nay tập trung ở hạ tầng giao thông, trường lớp học, cơ sở vật chất văn hóa và vệ sinh môi trường.

Cùng với đó, nhu cầu hỗ trợ vốn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo nghề cho lao động nông thôn cũng hết sức cấp thiết. Vì vậy, giải pháp đặt ra là tăng cường kiểm tra, giám sát tiến độ; đồng thời, huy động tối đa nguồn lực, lồng ghép các chương trình, dự án và khuyến khích sự tham gia của người dân, qua đó vừa đảm bảo tiến độ, vừa nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM.

Ông Nguyễn Thành Nam, Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên, cho biết: Cùng với sự chỉ đạo, giám sát từ tỉnh, các xã cần xây dựng kế hoạch chi tiết để thực hiện từng tiêu chí còn thiếu, xác định rõ nội dung, thời gian, nguồn lực và đơn vị chịu trách nhiệm.

Trên cơ sở đó, địa phương cần mạnh dạn đề xuất những nhu cầu hỗ trợ cụ thể như đầu tư hạ tầng thiết yếu, kinh phí nâng cấp trường lớp, công trình văn hóa, hệ thống xử lý môi trường, cũng như hỗ trợ kỹ thuật và vốn vay phát triển sản xuất. Việc chủ động lập kế hoạch, gắn với kiến nghị sát thực tế, không chỉ giúp các cấp, ngành nắm bắt chính xác tình hình mà còn tạo điều kiện phân bổ nguồn lực đúng trọng tâm, góp phần đưa các xã sớm hoàn thành mục tiêu NTM.

Tiếp tục xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên và lâu dài của cả hệ thống chính trị, đây là quá trình liên tục, có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc. Chương trình phải được triển khai theo hướng toàn diện, bền vững, gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn, bảo vệ môi trường, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, với người dân là chủ thể, trung tâm của quá trình.

Một góc xã La Bằng hôm nay.

Trọng tâm của Chương trình là hướng dẫn người dân phát triển các mô hình kinh tế phù hợp, tích cực ứng dụng khoa học – công nghệ cao và liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm.

Các địa phương đặc biệt chú trọng phát triển sản phẩm OCOP, tăng cường liên kết vùng sản xuất và kết nối sản phẩm OCOP với hệ sinh thái nông sản liên vùng. Mục tiêu là thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.

Trong quá trình triển khai Chương trình, các địa phương tiếp tục phát huy vai trò tự chủ, tự quản và sáng tạo của cộng đồng dân cư, đảm bảo nguyên tắc phân cấp, phân quyền rõ ràng, khuyến khích tính chủ động và sáng tạo. Trung ương và tỉnh giữ vai trò định hướng, ban hành cơ chế, chính sách và hỗ trợ có mục tiêu, gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng NTM với quá trình đô thị hóa, phát triển nông thôn hiện đại, văn minh, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền.

Việc “về đích” NTM không dừng ở việc hoàn thành một số tiêu chí trên giấy tờ, mà cốt lõi là nâng cao chất lượng cuộc sống người dân một cách thực chất và bền vững. Điều này đòi hỏi các địa phương tránh chạy theo thành tích, phải xác định đúng trọng tâm, sát với nhu cầu thực tế và triển khai đến đâu chắc đến đó.

Với quyết tâm chính trị cao, sự đồng thuận của nhân dân cùng những giải pháp phù hợp, mục tiêu đưa các xã “về đích” NTM hoàn toàn có thể trở thành hiện thực, góp phần tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế – xã hội khu vực nông thôn.

Nguồn tin: baothainguyen.vn (Đặng Hòa st)