Doanh nhân nổi tiếng Bình Định “đánh đổi” gần nửa đời người…chỉ vì 3 giống gà đặc biệt

Một nông dân chỉ nuôi gà nhưng được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới vào năm 2020, nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và công nghệ năm 2021, tôn vinh Vinh Quang Việt Nam năm 2023, Nhân tố thời đại Hồ Chí Minh, giải thưởng Trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu toàn quốc.

Ít ai có thể tưởng tượng, người viết nên câu chuyện kỳ diệu ấy là ông Lê Văn Dư – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Giống Gia cầm Minh Dư, ở xã Phước Nghĩa (huyện Tuy Phước, Bình Định), xuất thân từ gia đình thuần nông.

Nhà khoa học của nhà nông

“Táo bạo, tiên phong, liều lĩnh và bền bỉ” là những cụm từ có thể khái quát về tính cách của ông Lê Văn Dư, hay còn gọi là Dư “gà”.

Là hiện tượng cự phách cả 3 vai trò: Nông dân, nhà khoa học, doanh nhân và ông Lê Văn Dư được người chăn nuôi trên cả nước đặt cho cái tên Dư “gà”, bởi đam mê, vất vả, khát vọng của ông, đều gắn liền với duy nhất con gà.

Từ là chủ một trang trại chăn nuôi gà theo kiểu nhỏ lẻ hộ gia đình, lúc này ông Lê Văn Dư đã trở thành ông chủ cung cấp gà giống có tiếng tăm lẫy lừng trên cả nước.

Hiện công ty của ông là doanh nghiệp cung ứng giống gà ta lớn nhất Việt Nam, với thị phần chiếm gần 30% với tổng đàn gà giống gần 1,3 triệu con của 3 phẩm cấp giống: cụ kỵ, ông bà và bố mẹ, năng lực sản xuất hơn 150 triệu con giống/ năm. Gà giống Minh Dư không chỉ cung ứng cho người chăn nuôi Việt Nam, mà nhiều năm qua đã xuất khẩu ra thị trường Lào và Campuchia.

Ông Dư “gà” luôn nung nấu trong mình khát vọng nâng tầm, đưa gà Việt thâm nhập và chinh phục thị trường châu Á. Và thực tế, giống gà Minh Dư đã làm được điều không tưởng khi không những đã thay thế, mà còn tạo được sức cạnh tranh, với các giống gà lông màu ngoại nhập.

Nếu không có con gà và ý chí quyết tâm thì không có ông Lê Văn Dư như bây giờ, vì xuyên suốt cuộc đời ông đang gắn liền với con gà, nông thôn và người nông dân.

Từ thuở bé, khi ấy chỉ vừa 8 tuổi ông đã biết giúp mẹ cho gà ăn mỗi sáng sớm trước khi đến trường, để mẹ có thời gian nấu cơm cho cả nhà ăn sáng, trước khi ra đồng.

Cứ mỗi ngày, ông đắm chìm nhìn đàn gà khoe bộ lông đầy màu sắc, chạy khắp sân mổ thóc đến mức “quên ăn”.

Biết con trai mê gà, người mẹ tặng ông vài chục con gà, để nuôi lấy vốn luyến làm của riêng. Vui mừng vì được mẹ tặng gà con, người cha cũng xông xáo làm hẳn gian chuồng mới tinh, từ đó ông dành nhiều thời gian, công sức để chăm sóc cho đàn gà của mình hơn.

Đến năm học hết lớp 9, ông đã sở hữu đàn gà mấy trăm con, khi bạn học đồng trang lứa vào trung học, thì ông lại có hướng đi cùng một quyết định đầy táo bạo, không giống các bạn, là xác định dồn hết tâm, trí, lực của mình vào con gà để bắt đầu chặng đường khởi nghiệp.

Theo lời kể của ông Dư “gà”, vào thời điểm đấy, giống gà ta tại địa phương khá nhỏ con, nuôi lâu lớn, nguồn giống khan hiếm, lai tạp quá nhiều và sức đề kháng kém nên khi có dịch bệnh lăn đùng ra chết hàng loạt, hiệu quả chăn nuôi rất thấp.

Chính vì vậy, có thời điểm nông dân quay lưng với gà ta, chuyển sang nuôi các loại gà công nghiệp quy mô lớn, dù loại này thịt không ngon.

“Làm sao để có giống gà ta thịt ngon, nuôi ngắn ngày, cân nặng hơn, sức đề kháng tốt để cạnh tranh với gà công nghiệp?”. Đó là câu hỏi ám ảnh khiến ông đau đáu suy nghĩ suốt quãng đời tuổi trẻ. Từ ám ảnh trở thành động lực, buộc ông phải lân la khắp nơi đi tìm câu trả lời và giải cho bằng được bài toán khó này.

“Cha đẻ” của 3 giống gà nổi tiếng Việt Nam

Nói là làm, bao nhiêu vốn luyến tiền bạc được ông Dư “gà” dùng để làm kinh phí đi khắp các trại gà giống trong nước nghiên cứu tìm hiểu các mô hình hiệu quả, con giống chất lượng. Chưa kể ông còn đi một số nước, có ngành chăn nuôi gà tiên tiến học hỏi kinh nghiệm cách làm gà giống.

Từ đó, cả ngàn con gà ta có ngoại hình đẹp, được cho là có thịt thơm ngon mang đặc trưng của từng vùng miền, được mang về Bình Định nuôi dưỡng, chọn lọc, lưu giữ nguồn gene, để phục vụ việc chọn tạo giống.

Cứ nghe chỗ nào có giống gà ta tốt là ông Dư “gà” lập tức có mặt, tìm đến mua và học hỏi kinh nghiệm chăm sóc. Nhiều lúc sạch túi tiền, chỉ vì mua gà về nhân giống.

Chưa hết, ông còn thuê bác sỹ thú y về chăm lo sức khỏe cho đàn gà, hăng hái tham dự các hội thảo về chăn nuôi gà tại nhiều nước như: Thái Lan, Hà Lan, Đức, Ý, Pháp.

Từ sự mày mò học hỏi, ông xây dựng riêng cho mình quy trình phòng bệnh bằng cách tạo cho gà giống của mình sản xuất ra có sức đề kháng cao, phù hợp với khí hậu, thời tiết, môi trường sinh thái từng vùng miền.

Nhờ hội tụ những ưu điểm của nhiều giống gà bản địa, giống gà Minh Dư hiện đã tạo được thương hiệu không chỉ với người chăn nuôi trong nước, mà còn với người chăn nuôi nước ngoài.

Sau gần 30 năm thu thập, nghiên cứu và chọn tạo, ông Dư đã thành công khi 3 tổ hợp các giống gà nội MD1.BĐ, MD2.BĐ và MD3.BĐ được bà con chăn nuôi cả nước ủng hộ cao và được nuôi phổ biến nhất ở nước ta hiện nay.

Cả 3 giống gà ta MD1.BĐ, MD2.BĐ, MD3.BĐ đã được Bộ NN&PTNT công nhận “Tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới” từ năm 2017, sản phẩm vàng chăn nuôi Việt Nam năm 2016, 2018 và 2024; được cấp giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học công nghệ năm 2018 và chứng nhận OCOP là sản phẩm gà giống đạt tiêu chuẩn 5 sao năm 2019 của tỉnh Bình Định.

Các giống gà ta MD1.BĐ, MD2.BĐ, MD3.BĐ là giống gà nội mới hoàn toàn, được chọn tạo lần đầu tiên ở Việt Nam.

Các giống gà này có nhiều đặc điểm vượt trội cả về ngoại hình, năng suất và chất lượng thịt. Ưu điểm nổi trội của các giống gà ta MD1.BĐ; MD2.BĐ; MD3.BĐ là sinh trưởng, phát triển tốt, dễ nuôi và phù hợp với nhiều phương thức chăn nuôi, điều kiện chuồng trại, khí hậu các vùng miền khác nhau.

“Gà ta bình thường nuôi 6 tháng mới xuất chuồng, còn các giống gà của Công ty TNHH Giống gia cầm Minh Dư thì chỉ nuôi 3 tháng, phát triển đồng đều, thịt săn chắc, thơm ngon, chống chọi dịch bệnh tốt”, ông Dư “gà” cam kết chắc nịch.

Ứng dụng công nghệ 4.0, xây dựng nhà máy ấp nở hiện đại nhất châu Á

Đặc biệt, để sản phẩm gà giống Minh Dư ngày càng khẳng định uy tín với người chăn nuôi trên cả nước và đủ điều kiện xuất ngoại sang các nước, ngoài chất lượng, yếu tố tiên quyết là phải đảm bảo an toàn sinh học.

Vì vậy, Công ty TNHH Giống gia cầm Minh Dư đã đầu tư trang bị máy ấp, máy nở hiện đại và xây dựng các quy trình trong sản xuất đảm bảo an toàn sinh học.

Đến nay, Công ty TNHH Giống gia cầm Minh Dư đã ứng dụng công nghệ 4.0 vào sản xuất. Hệ thống cho gà ăn, uống, kiểm soát khí hậu chuồng nuôi, hệ thống chiếu sáng và phun thuốc sát trùng đều được trang bị máy móc thiết bị công nghệ cao.

Từ cuối năm 2020, nhà máy ấp nở của Công ty TNHH Giống Gia cầm Minh Dư là hiện đại nhất châu Á, là 1 trong 8 nhà máy ấp nở hiện đại nhất thế giới ứng dụng công nghệ 4.0, tự động hóa trong sản xuất, đã chính thức đi vào hoạt động.

Nhà máy ấp trang bị đồng bộ máy ấp, máy nở, hệ thống kiểm soát khí hậu thế hệ mới nhất của Bỉ. Toàn bộ hệ thống thiết bị trong nhà máy đều được kết nối với hệ thống trung tâm, điều khiển từ xa bằng smartphone.

Hệ thống máy ấp có thiết bị kiểm soát được nhiệt độ của phôi, kiểm soát được nhiệt độ, ẩm độ, CO2 trong buồng máy ấp. Kiểm tra được độ mất trọng lượng của trứng, từ đó báo lên bảng điều khiển để máy ấp tự động điều chỉnh chế độ ấp phù hợp. Hệ thống máy nở cũng được trang bị tương tự.

Đặc biệt, máy nở còn được trang bị thiết bị kiểm soát để gà nở đồng loạt nhằm đảm bảo sức khỏe và chất lượng gà giống nở ra ở mức tốt nhất.

Hệ thống dây chuyền tự động trong sản xuất không chỉ nâng cao năng suất lao động, mà còn đảm bảo an toàn sinh học, gà giống đến tay người chăn nuôi được giảm nguy cơ dịch bệnh.

Danh mục giải thưởng, danh hiệu của ông Lê Văn Dư khá phong phú: Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới (2020), Huân chương Lao Động hạng Nhì (2016), Hạng Ba (2011), Trí thức Khoa học và Công nghệ tiêu biểu (2022), Nhà Khoa học của Nhà nông (2020), Vinh quang Việt Nam (2023), Nhân tố thời đại Hồ Chí Minh… và rất nhiều bằng khen từ Trung ương đến địa phương, nhưng ông Dư “gà” luôn tâm niệm rằng, đau đáu lớn nhất của ông là góp sức lực nhỏ bé của mình, để giúp cuộc sống của người nông dân tốt hơn.

Công ty TNHH Giống Gia cầm Minh Dư luôn yêu cầu rất cao về các quy trình trong sản xuất đảm bảo an toàn sinh học. Ảnh: D.Tuấn.

Có xuất thân nông dân, nhà nghèo nên ông thấu hiểu hết nỗi khó khăn, cơ cực của người nông dân ở nông thôn. Vì vậy, trong hành trình đeo đuổi ước mơ của mình, cái tên Dư “gà” luôn hướng về giá trị cốt lõi là tạo ra các giống gà có chất lượng tốt nhất, để giúp người nuôi đạt hiệu quả cao, cải thiện cuộc sống, nâng cao thu nhập của bà con nông dân.

Ông Hồ Quốc Dũng – Bí thư Tỉnh ủy Bình Định từng đưa Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan và cựu Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đến tham quan công nghệ sản xuất gà giống Minh Dư, khi về làm việc tại Bình Định.

Các vị lãnh đạo đều có lời khen ngợi dành cho ông Lê Văn Dư, một nông dân chân đất nhưng say mê nghiên cứu khoa học và vượt qua mọi khó khăn, để có được thành công.

Ông Lê Văn Dư là trường hợp duy nhất ở tỉnh Bình Định vừa là Anh hùng lao động, vừa được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và công nghệ.

Thành công của ông Lê Văn Dư minh chứng cho giá trị, nếu hết mình sáng tạo, say mê, tâm huyết một cách bền bỉ với công việc, thì người nông dân có thể làm được bất kỳ điều gì, kể cả những việc khó nhất.

Dũ Tuấn