OCOP- “chìa khóa vàng” mở cánh cửa kinh tế nông thôn thời kỳ mới ở Lạng Sơn

Sau 7 năm triển khai, xứ Lạng đã gặt hái được những thành tựu nổi bật, định vị thương hiệu nông sản địa phương trên bản đồ cả nước. Xoay quanh chủ đề này, Báo Nông thôn ngày nay đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Hữu Chiến, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lạng Sơn.

Sau 7 năm triển khai, đặc biệt là trong giai đoạn 2021-2025, theo ông, đâu là thành tựu nổi bật nhất mà chương trình OCOP đã mang lại cho Lạng Sơn?

– Sau 7 năm triển khai Chương trình OCOP với phương châm “có điểm đầu, không có điểm kết thúc”, chúng tôi nhận thấy thành tựu lớn nhất không chỉ nằm ở số lượng mà là ở sự chuyển biến tích cực về chất lượng, quy mô và lợi ích thiết thực mà Chương trình mang lại cho người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Tính đến nay, toàn tỉnh Lạng Sơn đã có 235 sản phẩm được đánh giá và cấp giấy chứng nhận đạt OCOP từ 3 sao trở lên, với 163 sản phẩm còn hạn theo quy định. Các sản phẩm này đã có chuyển biến rõ rệt về quy trình sản xuất, chế biến, mẫu mã bao bì và hệ thống nhận diện thương hiệu. Quá trình chuẩn hóa này đã nâng cao sức cạnh tranh của nông sản Lạng Sơn.

Sản phẩm OCOP đã thực sự mang lại lợi ích thiết thực, thúc đẩy phát triển sản xuất của các chủ thể, tổ hợp tác, hợp tác xã (HTX), doanh nghiệp. Chương trình đã khai thác hiệu quả lợi thế, tiềm năng của địa phương, đưa thương hiệu nông sản đặc trưng như: Na Chi Lăng, Hồng Bảo Lâm, Quýt Bắc Sơn… đến với các thị trường tiêu thụ lớn trong nước và hướng tới xuất khẩu.

Quan trọng hơn, OCOP đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nâng cao thu nhập và đời sống cho nhân dân, là một phần quan trọng trong Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Giai đoạn 2021-2025 chứng kiến sự bùng nổ về số lượng sản phẩm 3 sao của Lạng Sơn, nhưng mới chỉ có 9 sản phẩm đạt 4 sao và vắng bóng sản phẩm 5 sao. Sở có định hướng và chính sách hỗ trợ cụ thể nào để nâng hạng các sản phẩm 3 sao tiềm năng lên 4 sao, 5 sao, cũng như phát triển các sản phẩm có tiềm năng xuất khẩu trong giai đoạn 2026-2030?

– Chúng tôi nhận thức rõ đây là một thách thức lớn. Việc nâng hạng sao chính là nâng cao giá trị và uy tín thương hiệu. Để hỗ trợ các sản phẩm từ 3 sao lên 4 sao, 5 sao và tiến tới xuất khẩu, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lạng Sơn đã và đang triển khai một số định hướng trọng tâm:

Huy động nguồn lực và lãnh đạo chỉ đạo; tiếp tục tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ từ các nguồn lực để các chủ thể OCOP nâng cao năng lực sản xuất, phát huy lợi thế tự nhiên và văn hóa, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền qua các phương tiện thông tin đại chúng về chương trình OCOP, về sản phẩm OCOP, nâng cao nhận thức của người dân những lợi ích khi tham gia chương trình OCOP. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các kiến thức về Chương trình OCOP.

Hiện Sở cũng đã hoàn thiện Hệ thống nền tảng phục vụ sản xuất nông nghiệp thông minh trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn; Phần mềm hệ thống thông tin OCOP và nông đặc sản của tỉnh năm 2025 trong thời gian tới Sở Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo các phòng, đơn vị trực thuộc triển khai, tuyền truyền, tập huấn sử dụng rộng rãi trên địa bàn tỉnh.

Rà soát, cung cấp các ưu đãi về thuế và hỗ trợ xuất khẩu cho các sản phẩm tiêu biểu, sản phẩm chủ lực, sản phẩm OCOP; cung cấp thông tin về thị trường nước ngoài, nhu cầu tiêu dùng và quy định xuất khẩu của các nước, khu vực để các tổ chức cá nhân nắm bắt và có kế hoạch điều chỉnh sản xuất, kinh doanh cho phù hợp, hiệu quả với các thị trường.

Về thương mại hóa, công tác xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu là then chốt. Sở đã và đang triển khai các giải pháp cụ thể nào để đưa sản phẩm OCOP Lạng Sơn đến tay người tiêu dùng cả nước và quốc tế?

– Chúng tôi xác định xúc tiến thương mại là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để tạo nên thành công trong thương hiệu và độ nhận diện. Các giải pháp đã và đang triển khai rất cụ thể:

Kết nối tiêu thụ đa kênh, hằng năm, Sở phối hợp với các cơ quan của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công thương để tổ chức và tham gia nhiều Hội chợ, Tuần lễ quảng bá sản phẩm OCOP tại Hà Nội và các tỉnh, thành phố lớn. Đặc biệt, chúng tôi hỗ trợ các HTX, doanh nghiệp kết nối tiêu thụ qua các sàn thương mại điện tử lớn như TikTok, Shopee…

Phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ Lạng Sơn chú trọng công tác xây dựng, phát triển và bảo hộ thương hiệu sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh. Tính đến nay đã có nhiều sản phẩm OCOP đã xây dựng và được bảo hộ nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý như: Na Chi Lăng, Hồng Bảo Lâm, Quýt Bắc Sơn, Thạch đen Tràng Định, vịt quay Lạng Sơn…

Tăng cường công tác thông tin, truyền thông và quảng bá hình ảnh sản phẩm nông nghiệp Lạng Sơn trên các phương tiện thông tin đại chúng và nền tảng số, xây dựng các video giới thiệu, catalogue, bản đồ số sản phẩm nông nghiệp; đồng thời phối hợp với các cơ quan ngoại giao, để tìm hiểu thị trường xuất khẩu tiềm năng.

Tiếp tục định hướng cho các xã, phường phát triển thương hiệu gắn với vùng nguyên liệu, chuỗi giá trị và tiêu chuẩn chất lượng cao, coi đó là chìa khóa để nâng cao giá trị gia tăng, khẳng định uy tín và vị thế của nông sản Lạng Sơn trên thị trường trong và ngoài nước.

Về định hướng giai đoạn 2026-2030, đâu là mục tiêu trọng tâm và đột phá nhất mà Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lạng Sơn đặt ra trong xây dựng và phát triển các sản phẩm OCOP?

Trong giai đoạn 2026-2030, chúng tôi đặt ra 3 mục tiêu trọng tâm và đột phá nhằm tạo ra bước đột phá về chất lượng cho Chương trình OCOP Lạng Sơn. Đó là:

Tập trung nâng cao chất lượng quy mô sản xuất sản phẩm và nguồn lực hỗ trợ các chủ thể có sản phẩm OCOP đạt 3 sao tiến hành cải tiến, đầu tư công nghệ để nâng cấp lên 4 sao và phấn đấu có sản phẩm đạt 5 sao cấp quốc gia. Tổ chức sản xuất phải gắn chặt với phát triển vùng nguyên liệu đặc trưng, kiểm soát chất lượng nguyên liệu đầu vào theo quy trình sản xuất an toàn (VietGAP, hữu cơ). Hỗ trợ các chủ thể đầu tư, đổi mới công nghệ chế biến, bảo quản sau thu hoạch để nâng cao giá trị gia tăng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và kéo dài thời gian bảo quản.

Đẩy mạnh xúc tiến thương mại và chuyển đổi số. Tăng cường tổ chức và tham gia các sự kiện, hội chợ lớn. Xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu số để quản lý và giới thiệu sản phẩm OCOP của tỉnh một cách hiệu quả, hỗ trợ chủ thể bán hàng trên các nền tảng số.

Nâng cao năng lực chủ thể và quản trị: Tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn chuyên sâu về kỹ năng tổ chức, quản trị sản xuất kinh doanh. Đặc biệt chú trọng hỗ trợ chủ thể nâng cao nhận thức về sở hữu trí tuệ, chủ động đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp cho sản phẩm.

Chúng tôi tin rằng, với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và sự chủ động của các chủ thể, Chương trình OCOP Lạng Sơn trong giai đoạn tới sẽ tạo ra bước đột phá về chất lượng, góp phần thiết thực vào mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội bền vững của tỉnh.

Xin trân trọng cám ơn ông!.

Nguồn: danviet.vn (Cẩm Vân st)