Thái Nguyên ưu tiên vùng khó khăn, chuyển hướng giảm nghèo theo chiều sâu

Bằng cách phân bổ nguồn lực có trọng điểm và tạo cơ hội sinh kế bền vững cho người dân vùng sâu, vùng xa, Thái Nguyên đang từng bước rút ngắn chênh lệch phát triển, hướng tới mục tiêu giảm nghèo đa chiều giai đoạn 2026 – 2030.

Tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh nhưng chênh lệch vùng miền vẫn lớn

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Thái Nguyên, giai đoạn 2021 – 2025, tổng nguồn vốn Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững của tỉnh đạt 1.167 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương hơn 1.113 tỷ đồng, ngân sách địa phương hơn 53 tỷ đồng.

Tính đến ngày 30/6/2025, tỉnh đã giải ngân 74,74% kế hoạch, tập trung cho các xã vùng đặc biệt khó khăn thuộc các huyện cũ như Pác Nặm, Ngân Sơn, Võ Nhai.

Nhờ nguồn lực này, 55 công trình hạ tầng gồm đường giao thông, trường học, trạmy tế, công trình văn hóa và thủy lợi đã được xây mới, nâng cấp, giúp hơn 13.000 hộ dân hưởng lợi, trong đó có trên 8.300 hộ nghèo. Cùng với đó, 391dự ánsinh kế được triển khai, tạo việc làm ổn định cho 8.832 hộ, hơn một nửa trong số đó là hộ nghèo, cận nghèo.

Sau sáp nhập địa giới hành chính, Sở Nông nghiệp và Môi trường tiến hành rà soát lại số hộ nghèo và cận nghèo trên toàn tỉnh. Tính đến đầu năm 2025, Thái Nguyên (gồm cả địa bàn Bắc Kạn cũ) có 23.061 hộ nghèo, chiếm 5,46%, và 15.482 hộ cận nghèo, chiếm 3,67%. Trong đó, 19.354 hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số, tương đương 83,93% tổng số hộ nghèo.

Những con số này phản ánh tình trạng nghèo vẫn còn đáng kể, đặc biệt ở các xã miền núi, nơi điều kiện hạ tầng, sản xuất và tiếp cận dịch vụ xã hội còn hạn chế.

Tại xã Ngân Sơn (được thành lập từ việc hợp nhất ba xã Đức Vân, Cốc Đán và thị trấn Vân Tùng), hiện có 27 thôn, khu với hơn 1.890 hộ dân và 8.260 nhân khẩu. Địa hình đồi núi xen khe suối, độ dốc lớn khiến việc phát triểnkinh tế– xã hội gặp nhiều trở ngại.

Bà Dương Thị Phương Quế, Chủ tịch UBND xã Ngân Sơn cho biết: “Điều kiện hạ tầng trên địa bàn xã chưa đồng bộ, nhiều thôn bản còn khó khăn về giao thông, điện, thủy lợi, ảnh hưởng đến khả năng thu hútđầu tưvà mở rộng sản xuất. Nguồn nhân lực chất lượng còn thiếu, phần lớn lao động chưa qua đào tạo nghề và khó tiếp cận công nghệ mới”.

Theo bà Quế, quy mô sản xuất ở địa phương còn manh mún, thiếu liên kết chuỗi giá trị, trong khi rủi ro thiên tai như sạt lở, lũ ống, lũ quét thường xuyên đe dọa đời sống người dân. Những khó khăn này đang đặt ra thách thức lớn cho công tác giảm nghèo tại xã.

Tại xã Cẩm Giàng, ông Hứa Văn Tuấn, thôn Nam Yên chia sẻ câu chuyện thoát nghèo của gia đình: “Từ 50 triệu đồng vayNgân hàngChính sách xã hội, tôi trồng gần 1 ha rừng và cải tạo ruộng bãi. Sau ít năm, gia đình tôi đã thoát nghèo, trả hết vốn vay và có thêm vốn mở cơ sở chế biến lâm sản, tạo việc làm cho 5 lao động với thu nhập 10 triệu đồng/người/tháng”.

Ông Tuấn là một trong gần 20.000 hộ gia đình thoát nghèo của tỉnh trong ba năm gần đây. Giai đoạn 2022 – 2024, số hộ nghèo của toàn tỉnh giảm từ hơn 42.900 hộ xuống còn 23.000 hộ. Dự kiến năm 2025, Thái Nguyên sẽ tiếp tục giảm thêm khoảng 3.500 hộ nghèo.

Giảm nghèo đa chiều, lấy con người làm trung tâm

Thái Nguyên đang chuyển hướng từ hỗ trợ trực tiếp sang tạo cơ hội sinh kế dài hạn, nhiều mô hình sản xuất hiệu quả được nhân rộng, như chè hữu cơ, cây dược liệu, cây ăn quả, chăn nuôi tập trung và du lịch cộng đồng, gắn với Chương trình OCOP.

Các hợp tác xã như Hảo Đạt (Tân Cương) hay La Bằng (Đại Từ) giúp hàng trăm hộ dân thoát nghèo,tạo việc làm cho khoảng 20 lao động với mức thu nhập bình quân 9 – 10 triệu đồng/người/tháng, đồng thời góp phần xây dựng thương hiệu chè Thái Nguyên trên thị trường trong và ngoài nước.

Tận dụng lợi thế công nghiệp phát triển, tỉnh còn thu hút hàng chục nghìn lao động nông thôn vào làm việc tại các nhà máy chế biến gỗ, linh kiện điện tử, dệt may… tạo nguồn thu ổn định, giảm áp lực thất nghiệp nông thôn và góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hóa.

Theo đánh giá của UBND tỉnh, kết quả đạt được trong nhiệm kỳ qua là nền tảng quan trọng để Thái Nguyên chuyển từ giảm nghèo diện rộng sang giảm nghèo chiều sâu, hướng đến phát triển bao trùm và bền vững.

Trong giai đoạn 2025 – 2030, tỉnh xác định tiếp tục ưu tiên đầu tư hạ tầng cho vùng khó khăn, nhân rộng mô hình sản xuất hiệu quả, phát triển giáo dục nghề nghiệp gắn với nhu cầudoanh nghiệp, mở rộng tín dụng ưu đãi và nâng cao năng lực cán bộ làm công tác giảm nghèo.

Cùng sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị và người dân, Thái Nguyên đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu phát triển bao trùm và bền vững. Giai đoạn 2026 – 2030, tỉnh đặt mục tiêu giảm bình quân 1 – 1,5% số hộ nghèo đa chiều mỗi năm, riêng vùng khó khăn giảm ít nhất 3% và vùng dân tộc thiểu số giảm 3 – 4%.

Để đạt được mục tiêu đó, Thái Nguyên tiếp tục đẩy mạnh liên kết vùng, khai thác thế mạnh giữa công nghiệp, nông nghiệp, du lịch, phát triển du lịch cộng đồng và sản phẩm OCOP nhằm mở rộng sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân vùng sâu, vùng xa.

Đồng thời, phong trào “Vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau” cũng được duy trì mạnh mẽ, lan tỏa tinh thần tự lực, sáng tạo và biểu dương những điển hình vươn lên trong cộng đồng, góp phần củng cố nền tảng cho giảm nghèo bền vững trong giai đoạn mới.

Nguồn tin: baodautu.vn (Đặng Hòa st)