Hữu cơ hóa sản xuất – nâng hạng OCOP
Mục tiêu đặt ra đến cuối năm nay là 100% số xã trong tỉnh đạt chuẩn NTM. Trước khi thực hiện sáp nhập địa giới hành chính, tỉnh phấn đấu có 83/83 xã đạt chuẩn NTM (tỷ lệ 100%), trong đó 39 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (46,98%) và 15 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu (18,07%), góp phần xây dựng nông thôn phát triển toàn diện, bền vững.
Theo Sở NN&MT tỉnh Vĩnh Long, đến ngày 13/7, toàn tỉnh có 1.083 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP, gồm 13 sản phẩm 5 sao, 189 sản phẩm 4 sao và 881 sản phẩm 3 sao. Đáng chú ý, cả 124 xã, phường của tỉnh đều có sản phẩm OCOP, trong đó phường An Hội dẫn đầu với 27 sản phẩm, tiếp đến là phường Phú Khương (24 sản phẩm) và xã Thành Thới (20 sản phẩm).
Trong bối cảnh sáp nhập, các HTX tiếp tục phát huy vai trò hạt nhân liên kết cộng đồng, thúc đẩy giá trị nông sản địa phương thông qua chương trình OCOP, đồng thời góp phần xây dựng nông thôn văn minh, giàu đẹp. Sự tham gia tích cực của khu vực kinh tế tập thể (KTTT) đã trở thành nền tảng quan trọng cho phong trào xây dựng NTM phát triển bền vững.
 |
HTX đang khẳng định vai trò mắt xích quan trọng trong tiến trình xây dựng NTM. |
Là đơn vị tiên phong của tỉnh Vĩnh Long trong chuyển đổi sản xuất lúa gạo theo hướng hữu cơ sinh học, HTX SX DV NN Tấn Đạt (xã Trung Ngãi) đã trở thành điểm sáng trong phát triển nông nghiệp bền vững, góp phần nâng cao giá trị nông sản và xây dựng NTM văn minh, hiện đại.
Khởi đầu từ năm 2016, HTX vận động được 7 hộ nông dân tham gia tổ hợp tác 6ha lúa hữu cơ, bước đầu mang lại hiệu quả rõ rệt về kinh tế và môi trường. Với tiền đề đó, đến năm 2017, HTX Tấn Đạt chính thức thành lập với 65 thành viên, diện tích 60ha, nhanh chóng khẳng định thương hiệu khi 5 năm liên tục 2016–2021 đạt chứng nhận hữu cơ quốc tế USDA (Hoa Kỳ) và EU (châu Âu) cho 30ha vùng sản xuất.
Đặc biệt, “Năm 2018, HTX đạt doanh thu 2,69 tỷ đồng, lợi nhuận 295 triệu đồng, chia lãi 147 triệu đồng cho thành viên, là một năm HTX hoạt động cực kỳ hiệu quả”, Giám đốc HTX Đoàn Văn Tài chia sẻ. Đến năm 2019, các sản phẩm thuộc nhóm gạo sản xuất theo hướng hữu cơ được chứng nhận OCOP 4 sao, trở thành những sản phẩm đầu tiên của tỉnh đạt hạng này.
Đến cuối năm 2023, HTX đã phát triển lên 85 thành viên, 100ha canh tác, được cấp thêm hai chứng nhận hữu cơ quốc tế gồm JAS (Nhật Bản) và COR (Canada) – trở thành một trong những HTX đầu tiên trong cả nước đạt đủ bốn tiêu chuẩn hữu cơ quốc tế.
Bà Lê Thị Nga, thành viên HTX cho biết, “Mỗi tháng HTX xuất thành phẩm đi các tỉnh thành ở cả 3 miền. Việc nhận được chứng nhận OCOP 4 sao giúp sản phẩm gạo Tấn Đạt nhanh chóng được người tiêu dùng tin tưởng. Từ đó, giá trị và sản lượng sản phẩm được tiêu thụ đã tăng lên rất nhiều. Đặc biệt, loại gạo thảo dược hút khách quá không đủ bán.”
Các sản phẩm như gạo trắng, gạo lứt và gạo thảo dược có giá 60.000–120.000 đồng/kg vẫn luôn được thị trường ưa chuộng. Việc áp dụng quy trình hữu cơ sinh học, cơ giới hóa đồng bộ giúp hiệu quả kinh tế cao hơn 1,5–2 lần so với sản xuất truyền thống, đồng thời cải thiện môi trường sinh thái và thu nhập của người dân.
HTX đã tạo việc làm ổn định cho 65 lao động địa phương với thu nhập từ 4,5 triệu đồng/tháng, tăng cường sản xuất trong mùa vụ với hơn 80 lao động. HTX còn tổ chức thường xuyên các buổi tư vấn, trao đổi kỹ thuật, áp dụng cơ giới hóa và sử dụng thuốc sinh học, giúp thành viên giảm công lao động, tăng lợi nhuận gấp ba lần so với trước.
Từ nền tảng đó, với sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam, HTX đang được tỉnh hỗ trợ lắp đặt hệ thống dây chuyền xay xát gạo hữu cơ công suất 2 tấn/giờ do Tổng Lãnh sự quán Nhật Bản tại TP.HCM tài trợ, góp phần hoàn thiện chuỗi giá trị sản xuất, chế biến, thương mại theo tiêu chuẩn quốc tế. Đây là bước tiến quan trọng giúp nâng chất sản phẩm OCOP, đồng thời khẳng định vai trò nòng cốt của HTX trong phát triển kinh tế nông thôn và góp phần xây dựng NTM bền vững tại Vĩnh Long.
Nông sản OCOP khởi sắc
HTX Nông nghiệp Tam Ngãi (xã Tam Ngãi) cũng là một trong những mô hình tiêu biểu cho thấy hiệu quả của Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), đóng góp vào bức tranh NTM tại địa phương. Với sản phẩm chuối tá quạ tươi đạt chứng nhận OCOP 3 sao, HTX đã tạo ra chuỗi giá trị bền vững, giúp nông dân địa phương tăng thu nhập, ổn định đầu ra và từng bước hoàn thiện các tiêu chí trong xây dựng NTM.
 |
Khu vực kinh tế tập thể tiếp tục khẳng định vai trò điểm tựa vững chắc cho hành trình đổi mới nông thôn ở Vĩnh Long. |
Giám đốc HTX Trần Văn Nghĩa cho biết: từ khi sản phẩm được chứng nhận OCOP, giá trị chuối tá quạ tăng 25–30% so với trước đây, từ mức 1.500–2.000 đồng/trái (2.000–2.500 đồng/kg) lên 7.000–8.000 đồng/trái (tương đương 10.000–11.000 đồng/kg).
Diện tích trồng chuối tá quạ toàn xã đạt khoảng 5ha, trong đó 2ha chuyên canh, với mật độ 3.500–4.000 cây/ha, cho năng suất 17–20 trái/buồng. Việc trồng chuyên canh, quản lý buồng và áp dụng kỹ thuật chăm sóc đồng bộ đã giúp cây sinh trưởng tốt, sản lượng ổn định, đem lại lợi nhuận cao cho người trồng.
Không chỉ dừng lại ở đó, HTX Tam Ngãi còn kế hoạch mở rộng vùng nguyên liệu thêm khoảng 3ha tại các ấp Bưng Lớn A, Ngãi Nhất và Ngãi Nhì, tận dụng diện tích vườn kém hiệu quả để phát triển vùng trồng chuối tá quạ tập trung. HTX đóng vai trò đầu mối liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp tiêu thụ, hỗ trợ kỹ thuật, đảm bảo đầu ra ổn định, qua đó hình thành chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ, nâng cao năng lực tổ chức sản xuất có quy mô.
Theo Phó Giám đốc Sở NN&MT tỉnh Trà Vinh (cũ), các sản phẩm OCOP như chuối tá quạ Tam Ngãi đã khơi dậy tiềm năng, lợi thế đặc trưng của từng địa phương, gắn phát triển sản phẩm với vùng nguyên liệu, đặc sản, làng nghề truyền thống, đồng thời thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ và ngành nghề nông thôn, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.
Thành công trong nâng tầm giá trị nông sản của HTX Tam Ngãi cho thấy OCOP đang trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tiến trình xây dựng NTM ở địa phương, giúp nâng tầm giá trị nông sản, tạo sinh kế bền vững và lan tỏa mô hình sản xuất hiệu quả.
Phát huy sức mạnh KTTT, về đích NTM
Thành công của HTX Tấn Đạt và HTX Tam Ngãi là minh chứng sinh động cho vai trò điều phối, hỗ trợ và lan tỏa của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Vĩnh Long trong việc nâng cao năng lực quản trị, kết nối chuỗi giá trị và định hướng phát triển bền vững cho các HTX.
Thông qua công tác tư vấn, đào tạo, tập huấn và xúc tiến thương mại, hệ thống Liên minh HTX đã góp phần đưa chương trình OCOP trở thành động lực then chốt trong thực hiện tiêu chí tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, giúp nhiều sản phẩm nông nghiệp địa phương vươn ra thị trường trong và ngoài nước, nâng cao thu nhập cho thành viên HTX và người dân nông thôn.
Phát huy vai trò “bà đỡ” đối với khu vực KTTT, Liên minh HTX Việt Nam phối hợp cùng Liên minh HTX tỉnh và Trường Trung cấp nghề và Đào tạo cán bộ HTX miền Nam đang tiếp tục đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, ứng dụng công nghệ số và thúc đẩy chuyển đổi số trong xây dựng NTM. Các hoạt động này không chỉ nâng cao năng lực quản lý, chất lượng dịch vụ hành chính công ở cơ sở, mà còn tạo nền tảng cho mô hình NTM thông minh, hiện đại.
Trong bối cảnh sáp nhập đơn vị hành chính, chương trình NTM ở Vĩnh Long được tiếp thêm động lực mới. Quy mô dân số và diện tích mở rộng giúp tỉnh thuận lợi hơn trong quy hoạch liên vùng, khai thác tiềm năng đặc thù từng khu vực, đồng thời nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cấp, ngành trong tổ chức thực hiện.
Song song đó, tỉnh đang rà soát, bổ sung bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021–2025, xây dựng bộ tiêu chí mới cho giai đoạn 2026–2030, đồng thời huy động hơn 339 tỷ đồng từ các nguồn vốn Trung ương và nhiều nguồn vốn hợp pháp để triển khai các nhóm nhiệm vụ trọng tâm.
Trọng tâm là nhóm tiêu chí hạ tầng kinh tế – xã hội, tỉnh tập trung chỉ đạo xây dựng, nâng cấp các công trình giao thông, thủy lợi, điện, trường học, hạ tầng thương mại, thông tin – truyền thông và nhà ở nông thôn, đảm bảo tiến độ và chất lượng. Cùng với đó, Vĩnh Long đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, phát triển du lịch gắn với làng nghề, chú trọng an toàn thực phẩm, đào tạo nghề và ứng dụng cơ giới hóa, công nghệ cao trong sản xuất.
NTM ở Vĩnh Long hôm nay không chỉ khang trang về hạ tầng, mà còn bừng sức sống từ những HTX năng động, sáng tạo. Với sự dẫn dắt của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh, khu vực kinh tế tập thể tiếp tục khẳng định vai trò điểm tựa vững chắc cho hành trình đổi mới nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn hiện đại, giàu bản sắc và phát triển bền vững.
Loading ...