Phát triển làng nghề gắn với sinh kế của người dân

Những năm 2000, nước lũ về Đồng Tháp lớn. Cá tôm tập trung dồi dào về vùng rốn lũ của huyện Tam Nông cũ. Người dân làm khô để bảo quản, dùng làm quà biếu, tặng. Cũng từ đây, làng cá khô Phú Thọ ra đời, tạo sinh kế cho hàng trăm người dân.

Chạy dọc theo đường tỉnh 844 đoạn qua địa phận xã Phú Thọ, hai bên đường có nhiều cơ sở sản xuất, quầy bán và giàn phơi đầy ắp cá khô đang đón nắng. Tại các cơ sở này, người dân chủ yếu là lao động địa phương tất bật với công đoạn làm sạch cá, xẻ cá, ướp gia vị và mang lên giàn phơi nắng.

Anh Võ Phước Huy (chủ vựa khô Ngọc Xê) cho biết gia đình sản xuất và kinh doanh cá khô khoảng hơn 10 năm. Trung bình mỗi ngày, cơ sở thu mua hơn một tấn cá tươi rồi sơ chế, ướp, phơi một nắng để đóng gói giao cho khách hàng. Theo chủ vựa khô Ngọc Xê, các loại khô cá lóc, cá sặc rằn trước đây hoàn toàn là cá tự nhiên còn hiện nay chủ yếu là cá nuôi. Giá hiện tại dao động từ 110.000 đến 160.000 đồng/kg. “Mặt hàng cá khô được tiêu thụ khá tốt, chủ yếu bán sỉ cho chợ đầu mối Bình Điền, TP Hồ Chí Minh”, anh Huy nói.

Cơ sở khô cá Như Hằng, có gần 10 lao động đang làm các công đoạn như: Xẻ cá, ướp cá và mang phơi nắng. Mỗi lao động thu nhập từ 150.000-200.000 đồng/ngày, mức thu nhập đủ sinh hoạt ở nông thôn. Gia đình chị Trần Thị Kiều Nam, chủ cơ sở khô cá Như Hằng đến với nghề gần 10 năm nay. Mỗi ngày cơ sở làm 500kg cá lóc tươi. Tùy từng ngày, cơ sở sản xuất theo đơn đặt hàng của khách. Có ngày, cơ sở làm gần 2 tấn cá lóc tươi và cho ra thành phẩm được khoảng 500kg khô.

Năm 2019, sản phẩm cá khô Phú Thọ được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu chứng nhận “Khô Phú Thọ”. Năm 2021, Phòng NN-PTNT huyện Tam Nông (cũ) đã thực hiện dự án “Quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận khô Phú Thọ”. Các hộ sản xuất được tập huấn nâng cao năng lực về việc sử dụng nhãn hiệu sản phẩm và cách vận hành hệ thống quản lý nhãn hiệu. Dự án còn hỗ trợ thiết kế bao bì sản phẩm, hỗ trợ hệ thống truy xuất nguồn gốc QR code, in ấn thử nghiệm bao bì sản phẩm nhằm quảng bá, giới thiệu thương hiệu “Khô Phú Thọ”.

“Từ khi được công nhận làng nghề, thu nhập ở cơ sở khá hơn. Lượng khách đặt hàng nhiều hơn. Các lao động ở địa phương cũng có việc làm thường xuyên”, chủ cơ sở khô cá Như Hằng nói.

Theo ông Lê Thanh Tùng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Phú Thọ, trong các hộ sản xuất, kinh doanh có một hộ sản xuất đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP. Cùng với việc Cục Sở hữu trí tuệ cấp Nhãn hiệu chứng nhận “Khô Phú Thọ”, sản phẩm được nhiều người biết đến, tăng độ nhận diện thương hiệu cho đặc sản địa phương. Ngoài ra, việc công nhận làng nghề khô Phú Thọ đã tạo điều kiện và giúp cho đặc sản ở địa phương ngày càng phát triển.

Xã Gia Thuận (tỉnh Đồng Tháp) không chỉ nổi tiếng về nghề biển mà còn hình thành, phát triển nghề chế biến cá khô truyền thống. Gia Thuận có đội tàu khai thác xa bờ lên đến hơn 700 chiếc, mỗi năm mang về hơn 10.000 tấn hải sản. Trung bình mỗi năm, làng nghề cá khô Gia Thuận sử dụng khoảng 5.000 tấn cá các loại và cho ra lò khoảng 1.500 tấn khô. Ngoài việc chế biến để bán lẻ, nhiều cơ sở còn làm đầu mối thu gom, cung ứng cho các vựa lớn tiêu thụ tại các tỉnh, thành khác, chủ yếu TP Hồ Chí Minh.

Anh Hồ Thi Thắng, chủ cơ sở chế biến khô Kim Loan cho biết, mỗi ngày, cơ sở có từ 5-6 lao động xẻ cá, phơi khô và đóng gói. Theo ông Huỳnh Thanh Toàn, Chủ tịch UBND xã Gia Thuận, các cơ sở chế biến giải quyết việc làm cho hơn 500 lao động. Việc phát triển làng nghề vừa tiêu thụ được sản lượng cá đánh bắt vừa giải quyết việc làm và tạo thu nhập ổn định cho người dân ở địa phương.

Tỉnh Đồng Tháp đề ra mục tiêu duy trì ít nhất 75% số làng nghề, làng nghề truyền thống hoạt động có hiệu quả và phấn đấu thu nhập bình quân của lao động ở làng nghề tăng ít nhất gấp 1,5 lần so với năm 2020.