An Giang hướng tới trung tâm lúa gạo, thủy sản quy mô lớn

Đồng hành cùng Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao

An Giang – vùng đầu nguồn sông Cửu Long sau khi hợp nhất với Kiên Giang thành tỉnh An Giang mới đã trở thành tỉnh có diện tích sản xuất nông nghiệp lớn nhất cả nước. Hiện mỗi năm tỉnh gieo trồng khoảng 1,3 triệu ha lúa, sản lượng ước đạt gần 9 triệu tấn, đứng đầu cả nước về quy mô và sản lượng.

An Giangđang xác định hướng đi chiến lược, phát triển nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao, giảm phát thải, nâng giá trị gia tăng để trở thành trung tâm lúa gạo và thủy sản nước ngọt của ĐBSCL.

Theo ông Ngô Công Thức, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, việc tổ chức lại sản xuất theo chuỗi khép kín từ vùng nguyên liệu đến chế biến, tiêu thụ sẽ giúp sản phẩm dễ dàng truy xuất nguồn gốc, đáp ứng tiêu chuẩn cao của thị trường trong nước và xuất khẩu. Hiện An Giang đã hoàn thiện các khu công nghiệp, cụm công nghiệp chế biến nông sản gắn với vùng nguyên liệu tập trung nhằm phát triển chế biến sâu, tăng giá trị và giảm tổn thất sau thu hoạch.

Đặc biệt, nhiều năm nay An Giang là một trong những địa phương tiên phong tham gia Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL”. Kế hoạch của An Giang đến năm 2030 phấn đấu có hơn 351.000 ha lúa tham gia Đề án này.

Hiện toàn tỉnh đã triển khai 55 mô hình lúa giảm phát thải với gần 2.000 ha, mang lại hiệu quả rõ rệt: chi phí sản xuất giảm trung bình 4,12 triệu đồng/ha, năng suất tăng thêm 0,78 tấn/ha, lợi nhuận cao hơn từ 5 – 8 triệu đồng/ha so với cách làm truyền thống. Đặc biệt, mô hình giúp giảm phát thải từ 7,56 – 8,11 tấn khí CO2 tương đương/ha.

Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, ngành lúa gạo An Giang vẫn đối diện nhiều khó khăn như biến đổi khí hậu tác động mạnh mẽ, chi phí đầu vào cao, lợi nhuận còn thấp, công nghệ ứng dụng chưa đồng đều. Các mô hình liên kết chuỗi giá trị vẫn thiếu tính bền vững, trong khi việc xây dựng thương hiệu gạo giảm phát thải của tỉnh còn gặp khó do thiếu doanh nghiệp đầu tàu đủ mạnh để dẫn dắt hướng đến xuất khẩu quy mô lớn.

Nông dân đổi mới cách canh tác lúa

Tại xã Định Hòa, tỉnh An Giang, HTX Dịch vụ nông nghiệp Thạnh Xuân vừa thí điểm mô hình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp trên diện tích 50 ha trong vụ hè thu với 11 hộ tham gia cho kết quả khá tốt, nông dân rất phấn khởi. Nhờ áp dụng kỹ thuật sạ thưa 70 kg/ha, năng suất lúa đạt 6,67 tấn/ha, cao hơn đối chứng 0,31 tấn/ha, chi phí giảm hơn 1,4 triệu đồng/ha, lợi nhuận tăng thêm gần 4 triệu đồng/ha.

Ông Danh Thảo, Phó Giám đốc HTX cho biết, nhờ áp dụng sạ hàng, bón phân cân đối và sử dụng phân hữu cơ vi sinh, cây lúa sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh. Chi phí phân bón giảm tương đương 1,3 triệu đồng/ha.

Tại xã Châu Thành (tỉnh An Giang), nông dân Danh Phương đã hơn 3 năm canh tác lúa VietGAP kết hợp kỹ thuật “3 giảm 3 tăng” và “1 phải 5 giảm” cùng hệ thống bơm thông minh điều khiển qua điện thoại. Nhờ đó, chi phí giảm, năng suất ổn định, giá bán lúa cho thương lái cao hơn thị trường khoảng 200 đồng/kg.

Theo ông Phương, nhờ áp dụng khoa học công nghệ mới trong canh tác lúa, vụ vừa qua lúa giảm sâu bệnh, ít đổ ngã trong mùa mưa bão, năng suất cao hơn so với canh tác truyền thống trước đây.

Ông Trần Thanh Hiệp, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang cho biết, việc triển khai Đề án 1 triệu ha lúa bước đầu đã hình thành các vùng chuyên canh gắn với tái cơ cấu sản xuất theo chuỗi giá trị, đem lại hiệu quả cao. Hiện tỉnh sản xuất khoảng 100.000 tấn lúa đạt chuẩn SRP, hữu cơ, GlobalGAP, VietGAP, kiểm soát dư lượng nghiêm ngặt, từng bước chuyển đổi sang hữu cơ để phục vụ xuất khẩu sang EU, Mỹ, Nhật.

Nhiệm kỳ 2025 – 2030, ngành nông nghiệp An Giang đặt mục tiêu duy trì sản lượng lúa trên 8 triệu tấn/năm, tốc độ tăng trưởng nông – lâm – thủy sản đạt trên 4%/năm. Tỉnh mở rộng diện tích áp dụng mô hình “1 phải 5 giảm” đạt trên 60% diện tích gieo trồng, phát triển mạnh các giống lúa chất lượng cao, thơm ngon, có thương hiệu quốc tế.

Bên cạnh lúa gạo, An Giang cũng ưu tiên phát triển thủy sản nước ngọt, nước mặn, phát huy lợi thế nuôi cá tra xuất khẩu lớn nhất nhì ở ĐBSCL. Tỉnh khuyến khích hình thành các HTX, doanh nghiệp đầu tư công nghệ chế biến sâu, xây dựng chuỗi liên kết bền vững từ nuôi trồng đến tiêu thụ.

Để hiện thực hóa tầm nhìn trở thành trung tâm lúa gạo và thủy sản nước ngọt quy mô lớn và hiện đại của ĐBSCL, An Giang đang rất cần các doanh nghiệp có tiềm lực về tài chính, công nghệ và quản trị đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Đây là động lực quan trọng giúp địa phương khai thác lợi thế nông nghiệp quy mô lớn, hình thành các dự án giá trị cao, đáp ứng yêu cầu thị trường.