Phát huy thế mạnh địa phương, TP.HCM đã sớm triển khai chương trình này với Quyết định số 385/QĐ-UBND ngày 28-1-2019, phê duyệt Đề án Chương trình OCOP giai đoạn đến năm 2020 tại khu vực nông thôn thành phố.
Tiếp nối định hướng này, ngày 22/2/2022, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 263/QĐ-TTg, phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, trong đó nhấn mạnh việc “tiếp tục triển khai mạnh mẽ chương trình OCOP” như một phần quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững khu vực nông thôn.
Với 333 sản phẩm đã được công nhận đạt chuẩn từ 3 đến 4 sao, thành phố đang có một nguồn tài nguyên dồi dào để tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, mang đậm bản sắc địa phương.
Theo bà Hoàng Thị Mai, đại diện Chi cục Phát triển Nông thôn TP.HCM, chương trình OCOP của thành phố đã được mở rộng phạm vi ra các phường, xã từ năm 2021.
Chương trình tập trung vào sáu nhóm sản phẩm chính gồm: thực phẩm, đồ uống, thảo dược, vải may mặc, đồ lưu niệm – trang trí và đặc biệt là nhóm dịch vụ du lịch. Việc đưa du lịch trở thành một nhóm ngành chính cho thấy cam kết mạnh mẽ của thành phố trong việc phát triển du lịch nông thôn.
Thực tế, các sản phẩm OCOP tại TP.HCM đã và đang phát huy thế mạnh của từng địa phương như Bình Chánh nổi tiếng với hoa kiểng, cá cảnh và bưởi da xanh; Hóc Môn có cà phê dừa độc đáo; hay Củ Chi được biết đến với các sản phẩm chế biến từ rau má, tía tô. Những sản phẩm này không chỉ là đặc sản mà còn là những câu chuyện văn hóa, góp phần làm phong phú hành trình của du khách.
Tiềm năng từ thị trường năng động và những thách
Thành phố sở hữu nhiều lợi thế để phát triển mô hình du lịch gắn với sản phẩm OCOP. Nền tảng hạ tầng du lịch phát triển đồng bộ là điều kiện thuận lợi để tích hợp các điểm bán, trưng bày sản phẩm OCOP vào những tuyến tour có sẵn, giúp sản phẩm tiếp cận trực tiếp với hàng triệu du khách mỗi năm.
Trao đổi về vấn đề này, bà Trịnh Lê Như Thảo, đại diện Sở Du lịch TP.HCM, nhấn mạnh: “Thị trường lớn với nhu cầu mua sắm đặc sản, quà lưu niệm chất lượng cao là rất lớn. Đây là cơ hội vàng để các sản phẩm OCOP của Thành phố vươn xa.” Dù là một đô thị hiện đại, thành phố vẫn có nguồn cung đa dạng về nông sản, hàng thủ công mỹ nghệ gắn liền với những câu chuyện văn hóa, lịch sử, hứa hẹn mang đến trải nghiệm mới lạ cho du khách.
Bên cạnh tiềm năng, hành trình đưa sản phẩm OCOP đến gần hơn với du khách vẫn còn nhiều thách thức. Bà Thảo cho biết nhiều sản phẩm OCOP của thành phố vẫn thiếu sự nhận diện thương hiệu rõ ràng. “Câu chuyện sản phẩm chưa được kể một cách hấp dẫn, chưa tạo được sự khác biệt. Chúng ta vẫn chưa có một sản phẩm OCOP nào thực sự mang tính định danh cho TP.HCM,” bà Thảo chia sẻ.
Thực tế cho thấy các điểm trưng bày, giới thiệu sản phẩm còn hoạt động manh mún, thiếu chuyên nghiệp và chưa có sự kết nối chặt chẽ với các công ty lữ hành. Việc chưa phát huy được các hoạt động trải nghiệm sản xuất tại chỗ và đầu tư đúng mức vào bao bì, mẫu mã cũng là những rào cản cần được tháo gỡ.
Lộ trình đột phá và hành động cụ thể
Để biến thách thức thành cơ hội, một lộ trình với các giải pháp đồng bộ đã được đề xuất. Trước hết là việc hoàn thiện chính sách, trong đó có việc xây dựng bộ tiêu chí OCOP phục vụ du lịch, hỗ trợ đăng ký sở hữu trí tuệ và tạo cơ chế vốn ưu đãi. Song song đó, việc xây dựng câu chuyện sản phẩm độc đáo, gắn liền với văn hóa, lịch sử của vùng đất Sài Gòn, Gia Định xưa được xem là yếu tố cốt lõi.
Cụ thể hóa các định hướng này, mới đây Sở Du lịch TP.HCM đã ban hành Kế hoạch số 782/KH-SDL ngày 16/9/2025 về phát triển sản phẩm du lịch nông nghiệp, sinh thái trên địa bàn. Kế hoạch đặt mục tiêu khai thác tiềm năng về nông nghiệp, cảnh quan sông nước để phát triển du lịch, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và thực hiện chương trình Nông thôn mới.
Theo kế hoạch, nhiều hoạt động sẽ được triển khai trong quý 4 năm 2025, bao gồm việc tổ chức các khóa bồi dưỡng nghiệp vụ cho người dân, khảo sát tiềm năng phát triển du lịch nông nghiệp, và thiết kế các ấn phẩm quảng bá.
Đặc biệt, kế hoạch nhấn mạnh việc kết nối và quảng bá sản phẩm OCOP thông qua việc xây dựng không gian trưng bày riêng và số hóa thông tin sản phẩm trên các nền tảng trực tuyến. Sở Du lịch sẽ đóng vai trò chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành và chính quyền địa phương để đảm bảo kế hoạch được thực hiện hiệu quả.
Với sự quyết tâm từ cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp, việc liên kết chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp, hợp tác xã và các startup được xem là chìa khóa để xây dựng thành công mô hình OCOP kết hợp du lịch. Hành trình này không chỉ giúp nâng cao giá trị nông sản địa phương mà còn góp phần viết nên một diện mạo du lịch mới, giàu bản sắc và sống động cho Thành phố mang tên Bác.
Nguồn tin: tcdulichtphcm.vn (Đặng Hòa st)