Chiều 18/9, Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An tổ chức Hội nghị tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện thí điểm chuyển nhượng kết quả giảm phát thải và quản lý tài chính Thỏa thuận chi trả giảm phát thải nhà kính vùng Bắc Trung bộ (ERPA).
NGUỒN LỰC QUÝ GIÁ CHO BẢO VỆ VÀ PHÁT TRIỂN RỪNG
Thỏa thuận chi trả giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung Bộ được ký kết giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Ngân hàng Tái thiết và Phát triển quốc tế (WB). Theo đó, giai đoạn 2018–2025, 6 tỉnh vùng Bắc Trung Bộ (trước sáp nhập hành chính) sẽ chuyển nhượng 10,3 triệu tấn CO2 tương đương, với tổng giá trị 51,5 triệu USD.
Trong đó, Nghệ An là địa phương có diện tích tự nhiên lớn nhất, 1.648.649 ha, với gần 1 triệu ha đất có rừng. Địa hình chủ yếu là núi cao, dân cư đa dạng về thành phần dân tộc, đời sống kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn. Trước bối cảnh nguồn vốn ngân sách dành cho bảo vệ rừng hạn hẹp, dòng vốn ERPA và dịch vụ môi trường rừng đã trở thành “phao cứu sinh”, giúp tỉnh duy trì ổn định công tác bảo vệ và phát triển rừng, đồng thời giảm đáng kể gánh nặng cho ngân sách.
Tính đến tháng 9/2025, Nghệ An đã tiếp nhận hơn 356 tỷ đồng từ ERPA. Dự kiến đến hết năm 2025, tỉnh sẽ giải ngân trên 324 tỷ đồng, đạt 91% tổng nguồn thu. Số tiền này không chỉ giúp duy trì độ che phủ rừng ổn định ở mức 59,01% (năm 2024), mà còn khẳng định vai trò của Nghệ An trong việc thực hiện cam kết quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Nguồn kinh phí ERPA đã được phân bổ rộng khắp: 26 chủ rừng là tổ chức trên địa bàn dự kiến nhận tổng cộng 211 tỷ đồng đến hết năm 2025, qua đó tăng tính chủ động trong quản lý rừng, giảm áp lực lên ngân sách Nhà nước. Hơn 278 cuộc kiểm tra, giám sát đã được thực hiện để đảm bảo việc chi trả công khai, minh bạch; hệ thống phần mềm quản lý tài chính ERPA được đưa vào vận hành, góp phần hiện đại hóa công tác lâm nghiệp.
LAN TỎA LỢI ÍCH TỚI CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ
Không chỉ góp phần giữ màu xanh rừng, ERPA còn mang lại lợi ích thiết thực cho hàng chục nghìn hộ dân vùng cao. Trên 31 nghìn chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đã được nhận chi trả từ nguồn vốn này, phần lớn là đồng bào có hoàn cảnh khó khăn.
Năm 2024, toàn tỉnh có 457 cộng đồng tham gia quản lý rừng, được hỗ trợ gần 64 tỷ đồng cho sinh kế và khoán bảo vệ rừng. Năm 2025, số cộng đồng tham gia thỏa thuận quản lý rừng với các chủ rừng tổ chức là 418, với tổng kinh phí hơn 81 tỷ đồng.
Mỗi cộng đồng được nhận hỗ trợ tối đa 50 triệu đồng/năm. Dù con số chưa lớn, song nguồn kinh phí đã giúp bà con triển khai nhiều công trình thiết thực: làm mái tôn nhà văn hóa, xây dựng đường bê tông, nâng cấp hệ thống điện chiếu sáng, công trình nước sạch nông thôn, bếp ăn tập thể… Những dự án này vừa cải thiện điều kiện sống, vừa gắn trách nhiệm cộng đồng với công tác bảo vệ rừng.
Song song với chi trả, tỉnh đã tổ chức hơn 150 lớp tập huấn, gần 100 tin bài, ba phóng sự chuyên đề và nhiều tài liệu truyền thông để nâng cao nhận thức cộng đồng. Nhờ đó, đồng bào dân tộc thiểu số đã nhìn thấy rõ hơn giá trị kinh tế và môi trường của rừng, từ đó thay đổi hành vi, chung tay giữ rừng.
Tại hội nghị, nhiều đại biểu cũng thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại. Công tác lập danh sách và chi trả cho hàng chục nghìn chủ rừng còn khó khăn do cơ sở dữ liệu chưa đồng bộ, thường xuyên biến động. Mức hỗ trợ sinh kế 50 triệu đồng/cộng đồng/năm chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế ở vùng sâu, vùng xa. Các biện pháp lâm sinh triển khai còn hạn chế, thủ tục phức tạp, thời gian thực hiện ngắn.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nguyễn Văn Đệ nhấn mạnh: để phát huy hiệu quả, các cấp, ngành, địa phương cần đẩy nhanh tiến độ giải ngân, đảm bảo đúng đối tượng; hoàn thiện dữ liệu chủ rừng; tăng cường chi trả qua tài khoản ngân hàng; đồng thời đa dạng hóa các mô hình sinh kế gắn với chương trình OCOP, du lịch sinh thái, bảo tồn văn hóa, phát triển lâm nghiệp bền vững.
Nghệ An cũng sẽ mở rộng đào tạo, tập huấn kỹ năng quản lý tài chính, giám sát cho cán bộ cơ sở; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ GIS và ảnh vệ tinh trong giám sát diện tích rừng. Việc triển khai ERPA cần gắn chặt với kế hoạch thích ứng biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, nhất là tại những địa bàn thường xuyên bị lũ lụt, sạt lở.
Từ thực tiễn triển khai, lãnh đạo tỉnh kiến nghị Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho phép kéo dài thời gian thí điểm, sớm xây dựng giai đoạn 2, đồng thời có hướng dẫn cụ thể về sử dụng nguồn kinh phí tồn dư sau năm 2025. Cần điều chỉnh, mở rộng đối tượng và nội dung chi, nâng mức hỗ trợ sinh kế cho phù hợp hơn với thực tế. Đặc biệt, cần cho phép thử nghiệm cơ chế liên kết tài chính ERPA với các mô hình kinh tế lâm nghiệp, OCOP và du lịch sinh thái.
“Có thể khẳng định, ERPA đã mở ra một hướng đi mới, tạo thêm nguồn lực quan trọng cho công tác bảo vệ và phát triển rừng, góp phần phát triển kinh tế – xã hội bền vững, đồng thời khẳng định cam kết của Việt Nam trong nỗ lực toàn cầu ứng phó với biến đổi khí hậu” – ông Nguyễn Văn Đệ nhấn mạnh.
Nguồn tin: vneconomy.vn (Đặng Hòa st)
Loading ...