Nông nghiệp công nghệ cao: Tạo giá trị bền vững

Mô hình nông nghiệp CNC sẽ ứng dụng các công nghệ tiên tiến, như: Công nghệ sinh học, tự động hóa, Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) để tối ưu hóa quy trình sản xuất, đảm bảo sự bền vững và thân thiện với môi trường, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.

Từ đầu tháng 8/2025, Công ty TNHH Hương quế Trà Bồng, ở xã Trà Bồng tập trung kiểm tra lại quy trình sản xuất, hoàn thiện mẫu mã để sẵn sàng nâng hạng sản phẩm nhang quế Trà Bồng từ OCOP 3 sao lên 4 sao. Giám đốc Công ty TNHH Hương quế Trà Bồng Nguyễn Đức Lương cho biết, để nâng hạng sản phẩm, công ty đầu tư trang thiết bị máy móc, cải tiến quy trình sản xuất, nhằm đáp ứng đầy đủ các tiêu chí, tiêu chuẩn theo quy định. Đồng thời, xây dựng vùng nguyên liệu ổn định, kiểm soát môi trường, hoàn thiện mẫu mã bao bì, mở rộng thị trường tiêu thụ trên toàn quốc…

“Sản phẩm của công ty được tiêu thụ mạnh, khẳng định được vị thế trên thị trường. Do đó, thời gian đến, công ty chú trọng đầu tư nâng hạng sao OCOP, mở rộng quy mô sản xuất. Điều này vừa tạo động lực để người dân yên tâm hợp tác với công ty trồng, bảo vệ và phát triển diện tích quế; vừa nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập; góp phần nâng tầm thương hiệu và chất lượng các sản phẩm; đáp ứng yêu cầu thị trường nội địa, hướng đến xuất khẩu”, ông Nguyễn Đức Lương, khẳng định.

Điển hình như anh Nguyễn Đức Tín (31 tuổi), ở xã Măng Đen đã ứng dụng thành công công nghệ vào sản xuất dâu tây, cà chua bạch tuộc… Với diện tích khoảng 3.000m2, ngoài nhà màng, anh Tín đầu tư thêm hệ thống tưới nước, bón phân tự động 100%; các chỉ số về độ ẩm, nhiệt độ, dưỡng chất… đều được kiểm soát bằng thiết bị cảm biến.

Anh Tín cho biết, nước tưới, chế độ dinh dưỡng cung cấp cho dâu tây, cà chua bạch tuộc và bí đỏ sợi mì được điều chỉnh qua điện thoại thông minh. Các chỉ số về dinh dưỡng trong nước, độ PH cũng được đo và điều chỉnh hằng ngày, giúp cây trồng phát triển tốt, đặc biệt là dâu tây đạt năng suất từ 1 – 1,2 tấn/năm (diện tích 3.000m2). Sản phẩm đảm bảo chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm, nên được các siêu thị lớn trong và ngoài tỉnh đặt hàng, với giá từ 450 – 500 nghìn đồng/kg.

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường, tuy chi phí đầu tư ban đầu cao, nhưng sản xuất nông nghiệp CNC là xu hướng tất yếu và là yêu cầu bắt buộc trong giai đoạn phát triển hiện nay, nhằm tăng năng suất, giá trị kinh tế và chất lượng sản phẩm, giảm thiểu tác động đến môi trường và bảo vệ sức khỏe con người. Hơn nữa, sản xuất nông nghiệp CNC cùng với nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ sẽ mở ra cơ hội phát triển nông nghiệp kết hợp với du lịch, góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp “không khói” phát triển, tạo sinh kế cho người dân.

Với lợi thế sẵn có, đến nay, toàn tỉnh có trên 30 nghìn héc ta cây trồng ứng dụng CNC vào sản xuất; có gần 162ha cây trồng đạt chuẩn VietGAP và 71 mã số vùng trồng được cấp, trong đó có 35 mã số vùng trồng xuất khẩu, với diện tích trên 601ha . Toàn tỉnh có 2 vùng được công nhận vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC; 7 DN được công nhận DN sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC. Ngoài ra, trên địa bàn còn có 10 vùng có tiềm năng đáp ứng sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC. Đây là những lợi thế rất lớn để phát triển nông nghiệp CNC cũng như tạo ra các sản phẩm nông nghiệp chất lượng, đủ sức cạnh tranh.

Cùng với sản xuất nông nghiệp CNC, Quảng Ngãi còn có lợi thế phát triển các sản phẩm đặc trưng riêng, như tỏi Lý Sơn, quế Trà Bồng và các sản phẩm từ dược liệu, đặc biệt là sâm Ngọc Linh – một loại dược liệu quý ở vùng núi Ngọc Linh. Đến nay, Quảng Ngãi đã phát triển được hơn 4.000ha sâm Ngọc Linh (trong đó của DN có gần 2.600ha, còn lại của người dân) và đã có hàng chục sản phẩm chế biến từ sâm Ngọc Linh được thị trường tin dùng.

Tổng Giám đốc Công ty CP sâm Ngọc Linh Tu Mơ Rông Kon Tum Trần Đức An cho biết, đến nay công ty đã liên kết với đồng bào dân tộc Xơ Đăng trên địa bàn phát triển được gần 50ha sâm Ngọc Linh. Đồng thời, đầu tư nhà máy chế biến sản phẩm từ sâm Ngọc Linh và đã có 2 sản phẩm đạt OCOP 4 sao, 2 sản phẩm đạt OCOP 3 sao. Các sản phẩm của công ty đã có mặt ở nhiều tỉnh, thành phố trong nước.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hồ Trọng Phương, nông sản Quảng Ngãi có nhiều lợi thế và giá trị, bởi tính đa dạng và quy mô sản lượng. Nhiều loại nông sản có tiềm năng trên thị trường trong nước và thế giới cả về quy mô lẫn phạm vi thương mại như sâm Ngọc Linh, tỏi Lý Sơn, quế Trà Bồng… Đây chính là tiền đề, lợi thế để nông nghiệp CNC “cất cánh”.

Tuy nhiên, vùng quy hoạch sản xuất nông nghiệp CNC đa phần do người dân quản lý, diện tích nhỏ lẻ, xen lẫn trong khu dân cư, nên khó thu hút các DN đầu tư. Hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp CNC vừa thiếu vừa yếu, nhất là nhà máy sơ chế, đóng gói, bảo quản sản phẩm.

“Cùng với thực hiện các giải pháp khoa học và công nghệ đồng bộ, sở sẽ tham mưu tỉnh ban hành chính sách khuyến khích, thu hút DN, nhà đầu tư có tiềm lực về vốn, công nghệ và thị trường tiêu thụ đầu tư sản xuất và phát triển những mặt hàng chủ lực của tỉnh. Đặc biệt là sâm Ngọc Linh, tỏi Lý Sơn, quế Trà Bồng… góp phần phát triển sản phẩm bền vững theo chuỗi giá trị, nâng cao hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường sinh thái”, ông Hồ Trọng Phương, khẳng định.

Với vùng nguyên liệu rộng lớn, sản lượng dồi dào, kết hợp với lợi thế cảng biển, giao thông, logistics, tỉnh Quảng Ngãi sẽ tạo ra một chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ. Từ đó, tạo động lực thúc đẩy nông nghiệp CNC phát triển, góp phần xây dựng ngành nông nghiệp hiện đại, đóng góp vào sự phát triển chung của tỉnh.