Xã Thịnh Sơn (Đô Lương) “Phát huy vai trò của Hội nông dân trong tham gia xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu”

Thịnh Sơn là một xã thuần nông, cách trung tâm huyện Đô Lương khoảng 3km về phía đông, tổng diện tích 781 ha trong đó đất nông nghiệp chiếm 260 ha. Nhân dân chủ yếu phụ thuộc vào nghề trồng lúa. Và chăn nuôi gia súc gia cầm. Trong những năm qua dưới tác động của nền công nghiệp, việc sản xuất Lúa đã đưa máy móc hiện đại vào sản xuất như cày bừa, làm đất đàn thay thế sức người, sức trâu. Cũng chính vì vậy mà nhu cầu sử dụng phụ phẩm Nông nghiệp làm thức ăn cho đại gia súc không còn nữa, nên đã xảy ra hiện tượng đốt rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp ngoài đồng ruộng, gây ô nhiễm môi trường sau những vụ thu hoạch lúa.

Trong tổ chức thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã Thanh Sơn, Hội Nông dân xã đã thực hiện: (1) Vận động nông dân nuôi gà trên đệm lót sinh học dày, và sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh từ phế phụ phẩm Nông nghiệp bằng chế phẩm sinh học; (2) Vận động nông dân phân loại và xử lý chất thải rắn sinh hoạt ngay tại nguồn; (3) Hội Nông dân đảm nhận trồng và chăm soc hàng cây xanh trên địa bàn.

Thứ nhất, Phương pháp nuôi gà trên đệm lót sinh học dày:Trong chăn nuôi truyền thống của nhân dân là phải vệ sinh chuồng trại hằng ngày, tuy nhiên vẫn không xử lý triệt để được mùi hôi thối của chất thải trong chăn nuôi, đặc biệt là chất thải của gia cầm. Vì vậy Sau khi tiếp nhận và tập huấn được những kiến thức các quy trình kỹ thuật xử lý rác thải của dự án vận động Nông dân cxuwrs lý rác thải thân thiện với môi trường, nhằm giảm phát thải nhà kính của cộng đồng quốc tế. Hội Nông dân xã Thịnh Sơn đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo các chi hội, đi đầu là các đồng chí trong Ban Thường vụ Đảng ủy, Chi hội trưởng, chi hội phó thực hiện việc nuôi gà trên đệm lót sinh học dày trước, Sau 6 tháng thử nghiệm thấy được hiệu quả của kỹ thuật nuôi gà trên đệm lót sinh học dày, Hội tổ chức các buổi truyền thông nhằm tuyên truyền, vận động hội viên tham gia, gắn với đó là tổ chức cho các hộ nông dân tham quan các mô hình đã thực hiện để mắt tháy, tai nghe được hiệu quả, từ đó nhân rộng mô hình. Chính vì vậy từ 13 hộ thực hiện cuối năm 2022, đến nay trên địa bàn xã Thịnh Sơn cơ bản các hộ chăn nuôi Gia cầm đã áp dụng kỹ thuật nuôi gà trên đệm lót sinh học dày.

Lễ hội xuống đồng của bà con nhân dân xã Thịnh Sơn, huyện Đô Lương

Nuôi gà trên nền đẹm lót sinh học dày là một biện pháp kỹ thuật dễ làm mà hiệu quả kinh tế cao, đem lại lợi nhuận đáng kể cho người chăn nuôi, và giải quyết triệt để mùi hôi thối trong chăn nuôi. Nguyên liệu để thực hiện nuôi gà trên đệm lót sinh học thì lại rất dễ tìm, sẵn có trong nông thôn đó là mùn cưa, bã mía, là rác thải hữu cơ như các loại lá cây, rơm rạ, cây ngô sau khi thu hoạch chúng ta chặt nhỏ từ 10-20cm sau đó rải trên nền chuồng gà dày từ 20-30cm sau đó chúng ta tưới hoặc rắc chế phẩm sinh học vào là được, phần còn lại là việc của gà, sau khi chúng ta làm đệm thì chất thải phân gà nó sẽ tự phân hủy.

Lợi ích của việc nuôi gà trên đệm lót sinh học dày đó là: Không phải lãng phí thời gian và công sức vào việc dọn dẹp chuồng trại, mà chỉ phải dọn chuồng mỗi năm 2-3 lần. Giữ gìn vệ sinh môi trường tốt hơn, không bị ô nhiễm môi trường từ mùi, tạo ra phân ủ tốt hơn => dinh dưỡng từ rơm + phân gà = phân ủ tốt hơn; tạo ra phân ủ với sức lao động tối thiểu – gà sẽ đảm nhiệm việc ủ phân thay cho người; gà trở nên khỏe mạnh hơn; cung cấp côn trùng cho gà ăn; chi phí thấp; lợi nhuận cao hơn.

Thứ hai, Phương pháp sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh từ phế phụ phẩm nông nghiệp. Như chúng ta đã biết, việc đưa máy móc vào sản xuất nông nghiệp thì kéo theo đó là nhu cầu sử dụng phế phụ phẩm nông nghiệp sẽ giảm đi, chính vì vậy sau mỗi vụ thu hoạch để thuận lợi cho máy móc, cày bừa làm đất thay bằng việc thu dọn rơm rạ khỏi ruộng thì người dân lại chọn phương án đốt bỏ rơm rạ ngay tại ruộng. Việc đốt rơm rạ vô tình chúng ta đã gián tiếp làm nghèo chất đất trên chân ruộng, đất đai trở nên cằn cỗi, các vi sinh vật có lợi bị tiêu diệt, các vi sinh vật có hại phát triển gây nên những vụ mất mùa do sâu bệnh, chất lượng lương thực thực phẩm không cao, bên cạnh đó nó còn là nguyên nhân gây ô nhiệm môi trường như bụi, khói, gây tai nạn giao thông do bụi khói che khuất tầm nhìn trên các tuyến đường giao thông.

Hội thi cấy lúa năm nay thu hút 5 đội thi thuộc hội viên nông dân Thịnh Sơn, huyện Đô Lương

Trước thực trạng đó, năm 2022 Hội Nông dân xã Thịnh Sơn đi đầu là đồng chí Chủ tịch Hội đã thực hiện việc sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh từ phế phụ phẩm Nông nghiệp bằng chế phẩm sinh học. Qua 3 tháng thực hiện 1 mô hình thành công, xã tiếp tục chỉ đạo 5 chi hội thực hiện từ Chi hội trưởng, Chi hội phó để đúc rút kinh nghiệm từ đó tổ chức cho hội viên tham quan mô hình trình diễn để nắm bắt các bước kỹ thuật từ đó áp dụng cho gia đình.

Qua 1 năm thực hiện đến nay kết quả đạt được là năm 2023, toàn xã có 95 hộ thực hiện sản xuất được 105 tấn phân bón hữu cơ vi sinh, Trong năm 2024 toàn xã có 225 hộ thực hiện sản xuất phân bón hữu cơ từ rơm rạ và các phụ phẩm khác, dự kiến lượng phân bón thu được khoảng 257 tấn. Để sản xuất được 1 tấn phân bón thì chúng ta cần 1 tấn rơm tương đương với 3 sào ruộng và một số phụ gia khác như đạm Ure, lân, ka ly, rỉ mật,… Với chi phí khoảng 200-300 ngàn đồng và 3-4 ngày công thì thu được 1 tấn phân có giá thị trường từ 3,8-4 triệu đồng.

Để hội viên nông dân đón nhận được quy trình sản xuất phân bón vi sinh Hội Nông dân xã đã tuyên truyền từng hộ, cầm tay chỉ việc từng đồng chí, vì vậy đến nay cơ bản nông dân xã Thịnh Sơn đã nắm chắc các bước tiến hành thực hiện. Qua theo dõi trên đồng ruộng trong năm 2024 hiện tượng đốt bỏ rơm rạ ngay tại ruộng của nhân dân xã Thịnh Sơn đã giảm đáng kể so với những năm trước đây, đó là nững thành công ban đầu chúng tôi thu được.

Song song với việc xử lý phế phụ phẩm nông nghiệp thì việc phân loại và xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn cũng không kém phần quan trọng, Trong hai năm 2023-2024 Hội Nông dân xã Thịnh Sơn đã phối hợp với hội Liên hiệp Phụ Nữ xã tổ chức tuyên truyền vận động hội viên thực hiện việc phân loại và xử lý chất thải rắn tại nguồn. Đặc biệt là từ khi có chỉ thị 21/CT-HU ngày 04/4/2024 của Ban Thường vụ huyện ủy Đô lương về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về quản lý chất thải rắn sinh hoạt và thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn huyện Đô Lương. Hội đã tổ chức 5 buổi truyền thông hướng dẫn phân loại và xử lý rác tahir tại nguồn. Tham mưu UBND xã cấp kinh phí hỗ trợ nhân dân xây dựng 650 thùng, bể xử lý rác thải hữu cơ, hỗ trợ 1400 xô đựng rác thải hữu cơ, 1027 gói chế phẩm EMUNIV xử lý rác thải hữu cơ tổng kinh phí trên 100 triệu đồng.

Hiện nay trên địa bàn xã Thịnh Sơn đang xử lý rác thải hữu cơ bằng hai phương pháp: (1) Các hộ phân loại rác hữu cơ và xử lý ngày tại gia để lấy phân trồng rau màu; (2) Phân loại và thu gom vận chuyển bán lại cho trang trại Đồi Chồi ủ phân hữu cơ phục vụ sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Chính vì vậy từ khi có chỉ thị 21 của Ban Thường vụ huyện ủy thì lượng rác thải sinh hoạt Thịnh Sơn vận chuyển lên bãi rác Hồng Sơn giảm khoảng 40-45% so với trước đây.

Thứ ba, Về nội dung Hội Nông dân đảm nhận trồng và chăm sóc cây xanh: Như chúng ta đã biết việc trồng cây xanh, nhất là cây xanh dọc các tuyến đường dân sinh và đường liên huyện, liên xã đã khó, nhưng việc bảo vệ lại càng khó khó khăn hơn. Chính vì lẽ đó Hội Nông dân xã đã xác định muốn trồng được cây trước hết phải làm tốt công tác tư tưởng cho nhân dân trước, để nhân dân hiểu được những lợi ích từ việc trồng cây xanh, từ đó giao cho các hộ tự đảm nhận cây và tự trồng thì mới bảo vệ được.

Sư khi đã nhận được sựu đồng thuận của nhân dân Hội Nông dân xã đã phối hợp với các đoàn thể trong xã tiến hành khảo sát các trục đường trên địa bàn để đăng ký UBND nhận các loại cây phù hợp về để nhân dân trồng. Tính từ năm 2022 tới nay xã Thịnh Sơn đã trồng mới, và trồng dặm được 2.000 cây xanh các loại (tỷ lệ sống đạt 95%).

Mặc dù bài tham luận chưa nói được nhiều, có thể chưa nêu bật hết tầm quan trọng của việc vận động hội viên Nông dân trong việc tham gia xây dựng Nông thôn mới, nhưng bằng thực tế những gì chúng tôi đã làm, đang làm và tiếp tục làm tôi mong rằng thời gian tới các cấp, các ngành, các cấp, đặc biệt là tổ chức hội cần Cụ thể hóa quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ giải pháp được xác định trong Nghị quyết số 15-NQ/TU ngày 19/5/2024 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An về xây dựng và phát triển huyện Đô Lương đến năm 2030, tầm nhìn 2045; Chương trình hành động số 18-CTr/HU, ngày 11/9/2024 của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Đô Lương về thực hiện Nghị quyết số 15-NQ/TU phù hợp với thực tiễn và điều kiện của huyện để tổ chức thực hiện hiệu quả; tạosự thống nhất, đồng bộ trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, tạo vị thế và khẳng định được rõ nét hớn nữa vai trò của nông dân trong công cuộc xây dựng nông thôn mới. Từ những việc làm thiết thực của Hội Nông dân xã Thịnh Sơn, ngày 04/7/2024 Chủ tịch UBND tỉnh đã ký quyết định số 1668/QĐ-UBND về việc công nhận xã Thịnh Sơn đạt chuẩn Nông thôn mới nâng cao năm 2023.

ThS. Hoàng Đình Ngọc