Ấn Độ nới lỏng xuất khẩu gạo, doanh nghiệp Việt chủ động điều chỉnh chiến lược để duy trì vị thế

Hai nhà xuất khẩu và nhập khẩu lớn có động thái mạnh

Thị trường xuất khẩu gạo đang đứng trước những động thái từ các nhà xuất khẩu và nhập khẩu gạo lớn là Ấn Độ và Indonesia.

Ấn Độ đã bãi bỏ thuế xuất khẩu đối với gạo đồ vào cuối ngày 22/10 và loại bỏ giá sàn xuất khẩu 490 USD/tấn đối với gạo trắng phi basmati vào ngày 23/10 để thúc đẩy xuất khẩu.

Gạo đồ 5% tấm của Ấn Độ được báo giá ở mức từ 450 – 484 USD/tấn trong tuần này, mức thấp nhất kể từ tháng 8/2023. Gạo trắng 5% tấm của Ấn Độ được báo giá ở mức từ 460 – 490 USD/tấn.

Giá các loại gạo ở Ấn Độ giảm mạnh sau khi chính phủ dỡ bỏ thuế xuất khẩu và giá xuất khẩu tối thiểu.

Trong khi đó, nhà nhập khẩu gạo lớn là Indonesia, sau khi Cơ quan hậu cần quốc gia Indonesia (Bulog) hủy bỏ cuộc đấu thầu vào ngày 23/10 đã phát hành cuộc đấu thầu mới vào ngày 24/10, khi Ấn Độ vừa dỡ bỏ giá sàn gạo trắng phi basmati.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, đợt đấu thầu quốc tế lần này, Bulog sẽ mua khoảng 500.000 tấn gạo từ Thái Lan, Việt Nam, Campuchia, Myanmar, Pakistan và Ấn Độ.

Ngày cuối cùng nộp hồ sơ dự thầu là trước 1h chiều ngày 1/11/2014. Thời gian giao nhận hàng là từ tháng 11 đến 20/12/2024.

Tuần qua, gạo 5% tấm của Thái Lan đã giảm xuống 510 USD/tấn từ mức 525 USD vào tuần trước, sau quyết định của Ấn Độ.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết, gạo 5% tấm của Việt Nam được chào bán ở mức 531 USD/tấn vào ngày 24/10, giảm so với mức 537 USD/tấn một tuần trước.

Tại thị trường trong nước, theo cập nhật của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn An Giang, giá một số loại lúa được thương lái thu mua như: IR 50404 từ 6.700 – 7.000 đồng/kg; lúa OM 5451 có giá từ 7.200 – 7.500 đồng/kg; OM 380 dao động 7.000 – 7.200 đồng/kg…

Với mặt hàng gạo trên thị trường bán lẻ tại An Giang, gạo thường có giá từ 15.000 – 16.000 đồng/kg; gạo thơm thái hạt dài từ 20.000 – 22.000 đồng/kg; gạo Jasmine từ 18.000 – 20.000 đồng/kg; gạo trắng thông dụng 17.000 đồng/kg, gạo Nàng Hoa 20.000 đồng/kg…

Giá gạo nguyên liệu IR 504 Hè Thu ở mức 10.400 – 10.600 đồng/kg. Trong khi đó, gạo thành phẩm IR 504 ở mức 12.550 – 12.700 đồng/kg.

Doanh nghiệp chủ động điều chỉnh chiến lược để duy trì vị thế trên thị trường

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), Ấn Độ là quốc gia có vai trò lớn trên thị trường gạo thế giới. Do đó, sau khi Ấn Độ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo, Bộ Công Thương, Hiệp hội Lương thực Việt Nam và các doanh nghiệp xuất khẩu gạo đang theo dõi sát diễn biến việc này.

Tính đến nay, kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam đã đạt 6,9 triệu tấn với giá trị khoảng 4,3 tỷ USD, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2023. Đây là một dấu hiệu tích cực cho thấy sự hồi phục của ngành xuất khẩu gạo Việt Nam. Tuy nhiên, với sự gia tăng cạnh tranh từ Ấn Độ, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam cần phải chủ động điều chỉnh chiến lược để duy trì vị thế của mình trên thị trường.

Để đối phó với tình hình này, các hiệp hội sẽ theo dõi sát sao diễn biến thị trường, đồng thời tăng cường việc sản xuất gạo chất lượng cao và gạo có tính đặc thù, như gạo thơm. Điều này không chỉ giúp Việt Nam đa dạng hóa sản phẩm mà còn hạn chế khả năng bị ảnh hưởng trực tiếp từ giá gạo của Ấn Độ.

Thực tế, việc xây dựng thương hiệu riêng cho gạo Việt Nam là rất quan trọng. Các doanh nghiệp cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất để nâng cao chất lượng gạo, từ đó tăng sức cạnh tranh với các đối thủ. Đặc biệt, cần chú trọng phát triển các sản phẩm OCOP (mỗi xã một sản phẩm) để tăng giá trị cho gạo Việt.

Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, từ đó góp phần nâng cao chất lượng và sản lượng gạo xuất khẩu. Mục tiêu là phải đảm bảo an ninh lương thực trong nước trước khi mở rộng xuất khẩu. Khi đã đảm bảo nguồn cung lương thực trong nước, việc đẩy mạnh xuất khẩu là điều cần thiết.

Theo các chuyên gia, việc Ấn Độ gỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo có thể khiến giá gạo toàn cầu giảm thêm. Điều này có thể tạo ra áp lực cho giá gạo xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia khác như Thái Lan và Pakistan cũng đang cố gắng tăng cường xuất khẩu.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn có lợi thế riêng nhờ vào việc tập trung vào sản phẩm chất lượng cao. Điều này giúp Việt Nam không chỉ giữ vững thị trường trong nước mà còn mở rộng cơ hội xuất khẩu sang các thị trường khó tính như EU và Mỹ.

Để ứng phó với sự thay đổi này, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần tập trung vào việc cải thiện quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, và xây dựng thương hiệu mạnh mẽ. Cùng với đó, Chính phủ và các hiệp hội cần hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc tiếp cận công nghệ và thông tin thị trường để tăng cường năng lực cạnh tranh.

Các chuyên gia nhận định, giá gạo trong những tháng cuối năm sẽ tiếp tục giảm, gạo 5% tấm và 25% tấm của Việt Nam cũng sẽ giảm theo nhưng không dưới 500 USD/tấn do áp lực nguồn cung từ Ấn Độ. Mặc dù vậy, trong bối cảnh nhu cầu từ các thị trường xuất khẩu của nước ta đang ở mức cao và nhu cầu nội địa cũng được kỳ vọng sẽ tăng cao khi dịp Tết Nguyên đán, giá gạo nước ta có thể sẽ hồi phục trở lại trong giai đoạn cuối năm nay và đầu năm sau.

Việc Ấn Độ nối lại hoạt động xuất khẩu rõ ràng sẽ gia tăng sự cạnh tranh với các nước xuất khẩu gạo trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, sự ảnh hưởng có thể chỉ ở mức độ gián tiếp vì hai nước có các khách hàng nhập khẩu truyền thống khác biệt. Thị trường chính của gạo Việt Nam được xuất sang Trung Quốc và khu vực Đông Nam Á như: Philippines, Malaysia và Indonesia, nhờ lợi thế địa lý thuận lợi trong khu vực ASEAN.

P.V