6.000 cỗ máy bay khắp cánh đồng phun thuốc, rải phân, chuyên gia chỉ cách sử dụng đúng

Drone phải được đăng ký, xin phép bay, tuân thủ quy định của Bộ Quốc phòng về độ cao cũng như khu vực bay; chỉ được sử dụng các loại thuốc có tên thương phẩm nằm trong Danh mục thuốc BVTV được phép tại Việt Nam, được cấp Giấy chứng nhận đăng ký thuốc BVTV phun bằng UAV; người vận hành cần được tập huấn là 3 nguyên tắc cơ bản khi sử dụng máy bay không người lái trong nông nghiệp.

Số lượng drone nông nghiệp vượt 6.000 chiếc

Là một trong những doanh nghiệp đầu tiên đưa máy bay không người lái (drone/UAV) vào sản xuất nông nghiệp, hình thành các tổ đội dịch vụ bay, ông Phan Thanh Trung, Giám đốc Kinh doanh Công ty CP thiết bị bay AgriDrone nhận định: Trong vòng 3 năm trở lại đây, thị trường drone nông nghiệp tại Việt Nam đã phát triển rất nhanh, cả về chất lượng lẫn số lượng.

Ở khu vực Tây Nam Bộ, đây là nơi tập trung nhiều diện tích trồng lúa và cây ăn trái, có những tỉnh mà gần 50% diện tích đất nông nghiệp đã ứng dụng thiết bị bay. Điều đó chứng tỏ nhu cầu của bà con rất lớn. Đến cuối năm 2024, đầu năm 2025, số lượng drone nông nghiệp tại Việt Nam sẽ vượt con số 6.000 chiếc. Riêng đối với cây lúa, tần suất sử dụng tăng gấp 10 lần so với trước đây, mỗi vụ có thể phun 5 – 6 lần.

“Bình quân, một thiết bị bay có thể phục vụ từ 2.000 – 3.000 ha lúa, còn với cây ăn trái thì khoảng 500 – 600 ha. Ví dụ như với cây chuối hay sầu riêng, lượng nước phun dao động từ 80–100 lít/ha, có nơi lên đến 150–200 lít/ha, tùy theo kinh nghiệm sản xuất của từng vùng. Hiện nay, khoảng 70% số drone được sử dụng tại miền Tây Nam Bộ, 20% ở miền Đông Nam Bộ và 10% ở miền Trung và miền Bắc”, ông Trung thông tin.

Để đảm bảo nông dân có thể tiếp cận và sử dụng các công cụ cải tiến một cách an toàn, hiệu quả và có trách nhiệm để nâng cao năng suất lao động, trong khuôn khổ chương trình hợp tác “Khung quản lý thuốc bảo vệ thực vật bền vững” giữa Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (BVTV) và Hiệp hội CropLife Việt Nam, rất nhiều hoạt động đã được triển khai liên quan đến việc ứng dụng drone vào phun thuốc BVTV như: Phối hợp với Cục Trồng trọt và BVTV và Công ty CP Thiết bị bay Agridrone tổ chức khoá tập huấn và cấp chứng chỉ vận hành drone cho hơn 30 cán bộ khảo nghiệm thuốc từ 14 tổ chức đủ điều kiện thực hiện khảo nghiệm trên cả nước vào tháng 9/2024.

Đây là chương trình tập huấn và cấp chứng chỉ chính thức được tổ chức lần đầu tiên dành cho các cán bộ thực hiện khảo nghiệm thuốc BVTV với mục tiêu cập nhật quy định mới về khảo nghiệm thuốc BVTV bằng drone, cung cấp kiến thức cơ bản về nguyên lý hoạt động của các thiết bị bay trong canh tác nông nghiệp, đồng thời hướng dẫn vận hành thiết bị bay để phun thuốc BVTV trong thực tế. Các cán bộ được tập huấn về lý thuyết và thực hành điều khiển thiết bị drone theo sơ đồ bố trí khảo nghiệm tại ruộng lúa.

Hiệp hội CropLife Việt Nam còn phối hợp với Cục Trồng trọt và BVTV xây dựng và công bố tài liệu kỹ thuật về Hướng dẫn an toàn khi phun thuốc BVTV bằng thiết bị bay không người lái nhằm tuyên truyền và hướng dẫn các nguyên tắc và lưu ý an toàn khi áp dụng drone để phun thuốc BVTV.

Phối hợp với Cục Trồng trọt và BVTV, Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp xây dựng tài liệu và triển khai tập huấn về nguyên tắc an toàn khi sử dụng drone để phun thuốc BVTV dành cho nông dân và cán bộ tại Đồng Tháp.

Phối hợp với Cục Trồng trọt và BVTV xây dựng video Hướng dẫn an toàn khi phun thuốc BVTV bằng thiết bị bay không người lái cung cấp những thông tin cơ bản nhất liên quan đến quy định cũng như nguyên tắc sử dụng drone trong phun thuốc BVTV để nông dân có thể tự tin áp dụng vào thực tiễn một cách an toàn, hiệu quả và có trách nhiệm.

Nhằm giúp nông dân làm quen và thích ứng với việc sử dụng, ứng dụng drone trong canh tác nông nghiệp, thời gian vừa qua, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã phối hợp với CropLife Việt Nam tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ khảo nghiệm về sử dụng drone.

Trước băn khoăn của nhiều nông dân về việc lựa chọn thuốc bảo vệ thực vật để phun bằng drone như thế nào cho phù hợp, có khác gì so với thuốc BVTV phun theo phương pháp thông thường, ông Đặng Quốc Thắng, Trưởng nhóm Drone, CropLife Việt Nam nhấn mạnh: Bản chất là máy bay phun thuốc chỉ là khác cách phun, không khác cách pha. Có chăng có 3 điểm lo lắng, một là dùng drone có thể bị nghẹt, hai là lượng nước tương đối đậm đặc 1/10 – đây là cái bà con lo nhất và chính yếu. Lo ngại thứ 3 là vấn đề an toàn, gió tạt ra các ruộng khác, còn lại việc phun thuốc bảo vệ thực vật không phải là rào cản của máy bay không người lái. Tuy nhiên, cũng có những mô hình tối ưu cho việc sử dụng drone, và dùng cách nào thì cũng phải tuân thủ yêu cầu “4 đúng” trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.

Trong thời gian tới, CropLife sẽ tiếp tục đồng hành với Cục Trồng trọt và BVTV triển khai một số hoạt động nhằm đảm bảo việc sử dụng drone trong nông nghiệp một cách có trách nhiệm, cụ thể như: Tích hợp nội dung tập huấn về hướng dẫn an toàn khi phun thuốc BVTV bằng thiết bị bay không người lái lên trang tập huấn trực tuyến về sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả, có trách nhiệm dành cho nông dân và đại lý mà Cục Trồng trọt và BVTV và CropLife đang xây dựng. Triển khai lớp tập huấn dành cho các tổ phun dịch vụ, công ty phun thuốc về nguyên tắc, cách thức lựa chọn, pha chế thuốc để sử dụng trên drone.

Tiếp tục hoàn thiện quy trình sử dụng drone

Bà Bùi Thanh Hương, Trưởng phòng Quản lý thuốc bảo vệ thực vật (Cục Trồng trọt và BVTV, Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhận định: Hiện nay, việc ứng dụng drone trong nông nghiệp (phun thuốc bảo vệ thực vật, gieo hạt, bón phân, quan trắc mùa vụ) đang được quản lý bởi nhiều cơ quan, chủ yếu gồm: Cục TT và Bảo vệ Thực vật: quản lý về quy trình sử dụng thuốc BVTV an toàn, quy định liều lượng, danh mục thuốc được phép phun bằng drone. Cục Hàng không Việt Nam (Bộ GTVT): quản lý hoạt động bay của drone (đăng ký, cấp phép bay, vùng cấm bay, độ cao, an toàn hàng không). Bộ Thông tin và Truyền thông: quản lý tần số, thiết bị điều khiển drone. Như vậy, việc ứng dụng phải tuân thủ song song quy định về an toàn bay và an toàn sử dụng vật tư nông nghiệp. Và về cơ bản đã có các quy định chung về nhập khẩu, cấp phép bay, các quy định về xử phạt… và các hướng dẫn chuyên nghành lĩnh vực thuốc BVTV liên quan đến thiết bị bay đã được ban hành và hướng dẫn đầy đủ.

Tuy nhiên, theo bà Hương, cũng có một số khó khăn khi áp dụng drone. Như ở miền Bắc và miền Trung điều kiện canh tác còn mạnh mún nên khi ứng dụng drone còn gặp nhiều hạn chế. Drone cần nhân lực, đào tạo, tập huấn, có điều kiện kiểm soát riêng nên vấn đề liên quan đến nhân lực còn hạn chế. Ngoài ra, chi phí đầu tư với những khu vực canh tác nhỏ, diện tích nhỏ còn khó khăn.

Để cải thiện khó khăn, bà Bùi Thanh Hương đề xuất cần cải tiến, rà soát thêm các văn bản pháp luật, bổ sung thêm các quy trình phù hợp để nâng cao hiệu quả ứng dụng drone trong sản xuất nông nghiệp.

Trong thời gian tới, Cục Trồng trọt và BVTV tiếp tục nghiên cứu những quy định liên quan đến kỹ thuật sử dụng thuốc, giống như thế nào để đảm bảo hiệu quả của drone; đưa ra hướng dẫn cụ thể, với loại thuốc này thì cần pha bao nhiêu lít nước, hàm lượng thuốc bao nhiêu để bà con nắm bắt và dễ dàng thực hiện. iện nay không phải vùng nào cũng sử dụng được drone, bởi có những nơi đặc thù quy định không cho phép sử dụng drone thì phải có biện pháp để giải quyết, giúp đảm bảo sản xuất bền vững, hiệu quả.

Theo ông Nguyễn Quốc Mạnh, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và BVTV – Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thiết bị bay không người lái – drone được sử dụng để quán sát mùa màng, phân tích các điều kiện khí hậu, thời tiết, môi trường. Nhưng khi chúng ta gắn thiết bị này với các thiết bị có những công năng khác nhau thì sẽ cho hiệu quả khác nhau.

Bên cạnh lợi ích, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và BVTV cũng lưu ý ba điểm quan trọng khi đưa drone vào đồng ruộng: Thứ nhất, drone phải được đăng ký, xin phép bay và tuân thủ quy định của Bộ Quốc phòng về độ cao và khu vực bay.

Người vận hành chỉ sử dụng những loại thuốc có trong danh mục được phép tại Việt Nam và đã được Cục Trồng trọt và BVTV chứng nhận đủ điều kiện phun bằng drone. Người vận hành phải được tập huấn, có giấy phép điều khiển drone, đồng thời nắm vững quy định về an toàn không phận và sử dụng thuốc BVTV an toàn.

Để sử dụng UAV/drone trong phun thuốc BVTV, cần tuân thủ các quy định sau:

1. Thiết bị bay (UAV/drone): Phải được đăng ký, xin phép bay và tuân thủ quy định của Bộ Quốc phòng về độ cao cũng như khu vực bay.

2. Thuốc BVTV: Chỉ được sử dụng các loại thuốc có tên thương phẩm nằm trong Danh mục thuốc BVTV được phép tại Việt Nam được và được Cục Trồng trọt và BVTV cấp Giấy chứng nhận đăng ký thuốc BVTV phun bằng UAV.

3. Người vận hành: cần được tập huấn và có giấy phép điều khiển thiết bị bay theo quy định hiện hành, đồng thời hiểu rõ và tuân thủ các quy định về không phận, khu vực bay và nguyên tắc sử dụng thuốc BVTV an toàn.

Nguồn tin: danviet.vn (Bá Việt st)