Hải Phòng cam kết ‘một tháng hành động’ để siết chặt quản lý tàu cá

Sớm tháo gỡ các “điểm nghẽn” cố hữu

Sáng 22/8, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến dẫn đầu đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có cuộc kiểm tra thực tế và làm việc với UBND TP Hải Phòng về công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Buổi làm việc đã thẳng thắn chỉ ra những “điểm nghẽn” cố hữu tại cấp cơ sở, đồng thời đưa ra những chỉ đạo quyết liệt và cam kết hành động mạnh mẽ, với mục tiêu cao nhất là cùng cả nước gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) trong lần thanh tra sắp tới.

Theo UBND TP Hải Phòng, thời gian qua, dưới sự chỉ đạo quyết liệt từ Trung ương đến địa phương, Hải Phòng đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Thành phố đã xóa sổ thành công tình trạng tàu cá “03 không”, 100% tàu cá trên 15m đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS), dữ liệu tàu cá được cập nhật đầy đủ trên hệ thống VnFishbase và kết nối với cơ sở dữ liệu dân cư VneID.

Công tác thực thi pháp luật được tăng cường, chỉ tính riêng 8 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng đã xử lý 108 trường hợp vi phạm với tổng số tiền phạt gần 900 triệu đồng.

Tại các cảng cá được chỉ định như: Ngọc Hải, Trân Châu, công tác kiểm soát tàu ra vào, giám sát sản lượng, thu nhật ký khai thác và triển khai nhật ký điện tử (eCDT) đã đi vào nề nếp.

Tuy nhiên, bên cạnh những con số tích cực, báo cáo cũng thẳng thắn thừa nhận những tồn tại, hạn chế. Vẫn còn 66 tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, một số tàu hết hạn giấy phép, đăng kiểm. Tình trạng tàu cá mất kết nối VMS trên biển tuy đã giảm nhưng vẫn còn các trường hợp chưa xử lý dứt điểm do tàu chưa về địa phương.

Về công tác ghi nhật ký khai thác, dù tỷ lệ nộp nhật ký đạt gần 80%, nhưng Thứ trưởng bày tỏ sự băn khoăn về chất lượng. “Đi biển dầu mỡ, sóng gió, làm sao viết nhật ký sạch đẹp như thế được? Nhật ký là bằng chứng gốc, phải phản ánh đúng thực tế, từ kinh độ, vĩ độ, ngư cụ, thời gian khai thác. Phải quyết liệt đưa nhật ký điện tử eCDT vào áp dụng bắt buộc, không thể để tình trạng khai báo đối phó.”

Đặc biệt, chính quyền cấp xã/phường vẫn còn lúng túng trong việc triển khai nhiệm vụ sau khi có sự thay đổi về phân cấp quản lý, một số địa phương chưa thực sự quyết liệt trong việc kiểm soát, xử lý tàu cá vi phạm.

Sau khi kiểm tra thực tế tại cảng cá Ngọc Hải, nghe báo cáo từ các lực lượng chức năng và địa phương,

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đã có những chỉ đạo thẳng thắn, sâu sắc, đi thẳng vào gốc rễ của vấn đề là “trách nhiệm và năng lực quản lý ở cấp cơ sở”.

“Văn bản chỉ đạo của Đảng, Chính phủ đã rất đầy đủ, quyết liệt. Vấn đề không nằm ở chủ trương mà ở khâu tổ chức thực hiện tại địa phương. Một con tàu ở xã nào, thôn nào, chủ là ai, hay mất kết nối VMS, không có lý do gì mà chính quyền xã, công an, biên phòng cơ sở lại không nắm được. Phải quản được từ gốc thì mới không có nguy cơ vi phạm ở ngoài khơi”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng đưa ra những chỉ đạo cụ thể với tình trạng tàu cá mất kết nối VMS. Bên cạnh lỗi kỹ thuật, phải đặt nghi vấn về hành vi cố tình ngắt kết nối và yêu cầu phải điều tra, xử lý nghiêm. “Những người làm ăn đàng hoàng, ít khi mất kết nối lắm. Phải rà soát, đưa vào danh sách đen những tàu hay vi phạm, những chủ tàu chây ì”.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến yêu cầu TP Hải Phòng phải siết lại kỷ cương, tăng cường sự phối hợp đồng bộ giữa các lực lượng thủy sản, Biên phòng, công an, cảnh sát biển,… Không thể để tình trạng mỗi đơn vị làm một việc, không có sự liên thông. Khi phát hiện vi phạm, phải xử lý ngay, xử lý nghiêm, không có vùng cấm. Nếu “Hải Phòng để xảy ra một vụ việc nghiêm trọng, sẽ kéo cả hệ thống chính trị, kéo nỗ lực của cả nước đi xuống”.

“Một tháng để hành động”

Tiếp thu các ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Phùng Đức Tiến và đoàn công tác, ông Trần Văn Quân – Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng đã đưa ra một cam kết cụ thể và quyết liệt là sẽ triển khai một tháng cao điểm hành động, từ nay đến trước khi Đoàn thanh tra EC sang Việt Nam.

“Sau cuộc họp này, Sở Nông nghiệp và Môi trường phải chủ trì, phối hợp với tất cả các cơ quan, địa phương liên quan xây dựng ngay kế hoạch hành động cho một tháng tới. Tất cả những tồn tại đã nêu phải được khắc phục triệt để. Chúng ta phải xác định một tháng này quan trọng như nhiều năm cộng lại,” ông Quân chỉ đạo.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng cũng yêu cầu các đơn vị phải xây dựng kế hoạch chi tiết, xin ý kiến chuyên môn của Cục Thủy sản và Kiểm ngư để đảm bảo các giải pháp đưa ra là thực chất và hiệu quả nhất. “Chúng ta quyết tâm không để ‘thẻ vàng’ ảnh hưởng đến uy tín của thành phố, của đất nước. Hải Phòng hứa với đồng chí Thứ trưởng sẽ nỗ lực hết mình để hoàn thành nhiệm vụ”.

Ông Trần Văn Quân – Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng yêu cầu các đơn vị, địa phương cam kết này đi kèm với trách nhiệm cá nhân: “Tất cả các đồng chí phải vào cuộc. Ai không làm được, không hoàn thành nhiệm vụ trong tháng cao điểm này, sẽ phải xem xét lại vị trí công tác. Không thể có chuyện báo cáo chung chung, phải đúng việc, đúng người, đúng trách nhiệm”.